Focus Defensieorganisatie

Defensie voert haar grondwettelijke taak uit langs de lijnen van de 3 hoofdtaken:

• Bescherming van het eigen en bondgenootschappelijke grondgebied.
• Bescherming en bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit.
• Ondersteuning van de civiele autoriteiten bij de handhaving van de openbare orde, de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde, de bestrijding van rampen en incidenten en de beheersing van crises.

Defensie moet in alle 3 de hoofdtaken kunnen optreden. Op dit moment is Defensie echter vooral ingericht voor optreden in de tweede hoofdtaak. Het dreigingsbeeld en de actualiteit laten zien dat inzet in de eerste hoofdtaak net zo noodzakelijk is. Voor het optreden in de eerste hoofdtaak moet Defensie dus een been bijtrekken, net zoals voor optreden in de derde hoofdtaak. Tegelijkertijd blijft optreden in de tweede hoofdtaak relevant. Defensie moet sneller ingezet kunnen worden en een conflict tegen een gelijkwaardige tegenstander langer kunnen volhouden. Defensie moet daarnaast een grotere bijdrage leveren aan de weerbaarheid van ons Koninkrijk, onder meer door bij te dragen aan de bescherming van vitale infrastructuur en processen. Het brengen van veiligheid en het beschermen van de internationale rechtsorde blijft onverminderd van belang: dat vergroot de stabiliteit in de wereld en draagt zo bij aan de veiligheid van het Koninkrijk en Europa. De bijdrage aan die taak wordt vaker en op meerdere plekken tegelijk verwacht.

De komende jaren worden belangrijke stappen gezet naar een toekomstbestendige organisatie, hoogtechnologisch, betrouwbaar en met een snel reactievermogen en groot aanpassingsvermogen, ingebed in de NAVO, de EU en de Nederlandse samenleving. Keuzes blijven noodzakelijk. Bij die keuzes laat Defensie zich, naast het dreigingsbeeld, mede leiden door de noodzaak om als Europa meer zelf te kunnen. Daarvoor kijkt Defensie onder andere naar de Europese tekorten binnen de NAVO en de behoefte binnen de EU. Nederland moet van meerwaarde zijn en optimaal kunnen samenwerken met partners en bondgenoten.

Op basis van deze context heeft Defensie een focus opgesteld voor de besteding van de extra financiële middelen die dit kabinet beschikbaar stelt. De focus is beschreven in de inleiding van deze Defensienota. Defensie kiest allereerst voor de versterking van de basis zodat de gereedheid, inzetbaarheid en wendbaarheid zo snel mogelijk worden verhoogd. De bedrijfsvoering van Defensie wordt gemoderniseerd om groei mogelijk te maken. De gevechtskracht wordt gericht versterkt. Daarbij worden enerzijds capaciteiten versterkt en anderzijds capaciteiten beter ondersteund, om zo de internationale samenwerking en integratie te versterken. Tot slot zorgt inzet op de noodzakelijke modernisering en duurzaamheid dat Defensie toekomstgerichter wordt. Deze focus maakt de ene capaciteit niet meer of minder van belang dan de ander, maar zorgt er wel voor dat Defensie de extra financiële middelen doelmatig en doeltreffend besteedt. Door gericht te verbeteren, te versterken of uit te breiden draagt Defensie concreet bij aan de vele uitdagingen waar Nederland, de EU en het NAVO-bondgenootschap voor staan.

De focus is leidend bij de keuzes in deze Defensienota. Dit komt ook terug in de actielijnen. Bij het versterken van de ondersteuning (actielijn 1) zetten we bijvoorbeeld specifiek in op de ondersteuning voor de focusgebieden. De focusgebieden bepalen de prioriteiten in het aanvullen van onder andere inzetvoorraden en reserveonderdelen, en bepalen de keuze voor het versterken van de ondersteuning van het landoptreden en de special operations forces. Defensie verdiept bovendien de samenwerking met nationale (veiligheids)partners.

De focus is ook bepalend voor het soort werkgever dat Defensie wil zijn (actielijn 2). Defensie investeert in haar personeel: arbeidsvoorwaarden worden verbeterd en er komt een nieuw Human Resources (HR)-model. De groei van de organisatie en de daaruit volgende noodzaak tot het boeien, binden en behouden van personeel, is de komende jaren een opdracht van formaat waar creativiteit en maatwerk voor nodig is. Daarbij zet Defensie in op het verbeteren van de sociale en fysieke veiligheid. Ook pakt Defensie het vastgoed stevig aan, zodat de taakuitvoering optimaal wordt  ondersteund, toekomstbestendig is en bijdraagt aan de maatschappelijke opgaven op het gebied van klimaat, energietransitie en wonen.

Bij het versterken van de specialismen van Defensie (actielijn 3) kiest Defensie voor versterking van de geïntegreerde lucht- en raketverdediging door onder andere uitbreiding van het aantal jachtvliegtuigen, intensivering van het aantal grondgebonden luchtverdediging en aanschaf van langeafstands- en precisiewapens voor onder andere fregatten en onderzeeboten. Dit sluit aan bij de behoeften van de NAVO en stimuleert ook de verdieping en uitbreiding van Europese samenwerking (actielijn 4) zoals die met België voor de fregatten van de marine, met de Europese medegebruikers van de F-35 voor de luchtmacht en verdere integratie met Duitsland voor de eenheden van de landmacht.

Defensie investeert in technische middelen (sensoren) en inlichtingencapaciteit om beter te weten wat er in de omgeving gebeurt. Zo kan Defensie sneller handelen, betere besluiten nemen en gerichter operaties aansturen. Defensie versterkt het multidomein optreden (het tegelijk kunnen opereren in alle domeinen), want dreigingen dienen zich tegelijk op zee, op land, in de lucht, in de ruimte en in het informatie- en cyberdomein aan. Investeringen in kennisontwikkeling, technologie en innovatie bereiden Defensie voor op het gevecht van de toekomst. Ook wat betreft bijvoorbeeld space (actielijn 5) en cyber (actielijn 6) zijn de gekozen focus en het dreigingsbeeld leidend.

Verder lezen?

Ga naar de volgende pagina. Of ga terug naar de overzichtspagina van de Defensienota 2022.