Winnen door verbinden
Organisatie
Hoe kook je een kikker? Het is een bekend en treffend raadseltje. Gooi een kikker in heet water en hij springt eruit. Zet ‘m in koud water, verwarm dat geleidelijk en hij blijft zitten tot het kookt. Het is symbolisch voor ons kikkerlandje. De wereld verandert, wordt zienderogen gevaarlijker, en toch voelen we de urgentie hier niet.
Dat gevaar gaat niet alleen over de oorlog in Oekraïne. Het gaat over wijdverspreide instabiliteit en dreiging, van Israël en het Midden-Oosten tot de Sahel en Kosovo. Het gaat over China dat de complete Zuid-Chinese Zee en Taiwan opeist. Het gaat over autoritaire regimes wereldwijd die de liberale democratie verwerpen en de overtuiging dat iedereen gelijkwaardig is. Het gaat over intimidatie, ondermijning, over online trollen en hacken.
Het gebeurt onder onze ogen, maar ook geleidelijk en juist dat is het gevaar. We beseffen het pas als het water al kookt en dan is het te laat. We zien het om ons heen: het onvoorstelbare gebeurt echt. We moeten af van onze naïviteit en voorbereid zijn op het ergste. Er is sprake van een paradigmaverschuiving. Dat betekent dat hoofdtaak 1 – het verdedigen van ons eigen grondgebied en dat van onze bondgenoten – weer actueel is en prioriteit heeft. Dat vraagt ook om een andere rol en positie van de krijgsmacht in onze samenleving.
In Nederland kopen we dingen graag af met geld. We denken vaak dat het voldoende is om ergens een bak geld tegenaan te gooien. Terwijl we ons moeten beseffen dat vrijheid en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn. Daar moet we hard voor werken. Met de 2% norm van de NAVO alleen zijn we er niet. Daarmee begint het werk pas.
We moeten ons goed beseffen wat het betekent als Oekraïne verliest. Poetin laat zich niet stoppen door diplomatie en neemt geen genoegen met alleen de Krim. We moeten hetzelfde gevoel van urgentie krijgen als de mensen in Oost-Europa.
Vrijheid is meer dan alleen onze persoonlijke vrijheid. Het is meer dan één keer per jaar naar een bevrijdingsfestival gaan. Nu lijkt de staat soms alleen van toepassing als het in ons persoonlijk belang is. Voor het compenseren en oplossen van onze problemen, zoals de coronacrisis of de stijgende energieprijzen. De staat zorgt voor veiligheid, maar daar mag ook iets tegenover staan.
Als krijgsmacht moeten we ook kritisch naar onszelf kijken. Zo verschuilen we ons – wellicht uit angst of onzekerheid – teveel achter regels en bureaucratie. We leggen onszelf onnodig beperkingen op, bijvoorbeeld op AVG-gebied. De regeldruk moet omlaag, ook van buitenaf, zonder zaken als (sociale) veiligheid uit het oog te verliezen. En ook binnen de krijgsmacht moeten we ons goed beseffen waarvoor we aan de paal staan.
Maar het belangrijkste is om de krijgsmacht en de samenleving weer echt met elkaar te verbinden. Veiligheid is niet alleen een zaak van Defensie, maar van ons allemaal. Van de hele maatschappij: de overheid, het bedrijfsleven, kennisinstituten, het maatschappelijk middenveld én bovenal de burger. Samen moeten wij de krijgsmacht versterken en gereed krijgen voor inzet. Samen zorgen voor voldoende personeel, misschien wel onze grootste bedreiging.
Winnen dus door verbinden! Samen zorgen voor een veerkrachtig Nederland. Tijdens de zogenoemde Topdag, met de top van de krijgsmacht, spraken we afgelopen week af om ons hier keihard voor in te zetten. De urgentie is groot, heel groot. Wij mogen ons niet laten verrassen. Dat zijn we aan onszelf en onze kinderen verplicht.
Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim
Secretaris-generaal Maarten Schurink