De Middelbare Defensie Vorming (MDV) bereidt studenten voor op een loopbaan als hoofdofficier die beleid voorbereidt of uitvoert. Daarbij werkt de hoofdofficier steeds vaker met verschillende krijgsmachtonderdelen en in verschillende domeinen (land, zee, lucht, cyberspace, ruimte).
De MDV is meer dan een opleiding. Het is een investering in de toekomst van de krijgsmacht en de student als defensieprofessional. Studenten worden intensief en uitdagend voorbereid op hun rol als hoofdofficier. Zij voeren niet alleen uit, maar denken ook mee, nemen beslissingen en geven richting. Tijdens de opleiding horen leren en persoonlijke ontwikkeling bij elkaar.
Doelgroep
De opleiding is voor officieren in de rang van luitenant-ter-zee der 2e klasse oudste categorie/kapitein en burgermedewerkers in schaal 10/11 (Rijksambtenaren). De MDV is te volgen naast de eigen functie.
Nieuwe opzet vanaf februari 2026
Vanaf februari 2026 heeft de Middelbare Defensie Vorming een nieuwe opzet met 4 modules van elk 2 weken. Deze modules zijn:
Deze module helpt een officier om de brug te slaan tussen techniek en de praktijk, tussen beleid en besluiten. De cursist leert technische vraagstukken te begrijpen en de juiste expertise in te zetten. Hierdoor kan hij technische mogelijkheden omzetten in concrete gevolgen voor de operatie en het beleid, zowel op operationeel als op bestuurlijk niveau.
De module behandelt verder:
Capaciteitsontwikkeling – hoe de capaciteit van de krijgsmacht wordt vergroot.
Interoperabiliteit – samenwerken binnen de NAVO en andere internationale netwerken.
Representatie – de vaardigheden die nodig zijn om de krijgsmacht nationaal en internationaal te vertegenwoordigen.
Na afloop kan de officier technische opties beoordelen, prioriteiten stellen, en duidelijk en overtuigend communiceren met de staf en de besluitvormers.
In deze module leert de deelnemer wat een hedendaagse militair leider moet kunnen: eerlijk en rechtvaardig handelen (morele integriteit), snel en goed beslissingen nemen en goed leiding geven.
Deelnemers ontwikkelen een professionele leiderschapsmentaliteit. Dat betekent dat ze verantwoordelijkheid nemen, veerkracht tonen als situaties moeilijk worden, en steeds willen blijven leren. Ze oefenen met het maken van lastige keuzes en met het begeleiden van groepen.
De deelnemer krijgt inzicht in de organisatie van een militaire eenheid, leert plannen maken, personeel en materieel efficiënt inzetten en de beschikbare middelen zo te verdelen dat de operatie slaagt.
Het einddoel is een evenwichtige leider die ethische principes combineert met resultaatgerichtheid.
In deze module gaat het om krijgskunst: het gebruiken van militaire macht op tactisch en operationeel niveau. De cursus behandelt klassieke en nieuwe militaire theorieën, militaire functies en de link tussen doelen, methodes en middelen.
Studenten leren conflicten te analyseren. Ze leren hoe verschillende domeinen (land, lucht, zee, cyberspace en ruimte) samenwerken in een zogenoemde multi-domeinoperatie. En ze leren nieuwe operatieconcepten voor de toekomst te bedenken.
De module geeft praktische hulpmiddelen om plannen te maken, te beoordelen en flexibel te handelen in moeilijke gevechtssituaties.
Deze module geeft inzicht in de internationale omgeving waarin defensie opereert. Deelnemers leren hoe geopolitieke ontwikkelingen, strategische risico’s en politieke keuzes invloed hebben op militaire acties.
De nadruk ligt op het analyseren van wereldtrends en het vertalen hiervan naar concrete defensiebeslissingen. Deelnemers ontwikkelen zich in analytisch denken en overtuigen, zodat ze hun keuzes goed kunnen uitleggen.
Na afloop kunnen officieren kritisch en effectief opereren in een complexe internationale omgeving en kunnen ze hun handelen verantwoorden binnen de defensiestrategie.
4 losse modules, samen als MDV-diploma
De modules zijn los van elkaar te volgen en kunnen worden gebruikt als gerichte voorbereiding op een functie of loopbaan. Het MDV-diploma wordt uitgereikt als alle 4 de modules goed zijn afgerond.
Naast het leren van kennis over de 4 onderwerpen, is er in de opleiding veel aandacht voor houding en eigenschappen die de (toekomstig) hoofdofficier nodig heeft. Zoals beslissingen nemen in onzekere situaties, belangen afwegen en een merkbare invloed bij het maken en uitvoeren van beleid.
Meer informatie
De MDV vindt plaats op het Instituut Defensie Leergangen. Militaire docenten, ervaren managers en academici van Defensie en daarbuiten verzorgen de colleges en begeleiding.
Er wordt gewerkt met realistische projecten en klassikale en online uitleg, waarbij theorie en praktijk elkaar versterken.
Aan elke module kunnen 20 studenten meedoen. Elke module wordt 16x per jaar gegeven. De opleiding is op hbo-niveau (NLQF 6).
