Nationale operaties
De genie staat altijd klaar. Overheden en veiligheidsdiensten kunnen erop vertrouwen dat genisten te hulp schieten als daarom wordt gevraagd. Ook andere organisaties doen soms een beroep op de kennis en kracht van de genie.
Grondwet
Volgens de Nederlandse grondwet moet de krijgsmacht klaar staan om de overheden en de veiligheidsdiensten te helpen. De hulp van militairen kan nodig zijn bij noodsituaties of evenementen. Deze kan variëren van ‘extra handjes’ tot specialistische ondersteuning met raad en daad. Officieel heet dit militaire bijstand en militaire steunverlening.
Voor militaire bijstand is er altijd een wettelijke basis. De politie kan bijvoorbeeld de hulp van militairen inroepen bij huiszoekingen of de handhaving van de openbare orde. Ook de inzet van de krijgsmacht bij (dreigende) noodsituaties valt onder militaire bijstand.
Militaire steunverlening is meestal minder urgent, maar wel gewenst. Overheden kunnen militaire ondersteuning krijgen voor grote evenementen. Ook musea en andere organisaties vragen soms steun van Defensie.
Ook dat is genie
Als het alleen om ‘extra handjes’ gaat, kan elke militaire eenheid worden ingezet. De genie onderscheidt zich door specialistische kennis en materieel. Daarom ondersteunt de genie bijvoorbeeld de organisatie van de Nijmeegse Vierdaagse. Op de vierde dag van dit evenement slaat de genie bij Cuijk een brug over de Maas. Dat is traditie geworden. Ook bouwt de genie, samen met andere eenheden, het Kamp Heumensoord.
Noodsituaties
De mogelijkheid militaire eenheden in te zetten voor nationale operaties is natuurlijk vooral bedoeld voor (dreigende) noodsituaties. Een goed voorbeeld hiervan is de inzet van de krijgsmacht tijdens de Watersnoodramp van 1953. De genie speelde toen een belangrijke rol bij de evacuatie van de getroffen bevolking en de veestapel.
Sindsdien zijn er meer kleinere overstromingen geweest, vooral langs de grote rivieren. Ook toen kwamen genisten in actie om het tij te keren. Door inzet van Defensie bij hoogwater zijn ook (nieuwe) overstromingen voorkomen.
Het spreekt voor zich dat de inzet van genisten hier het verschil kan maken. Zij hebben het speciale materieel en de kennis van weg- en waterbouw die in dit soort situaties goed van pas komen.
Maar de genie is veelzijdig: ook bij het ‘fijne werk’ is de genist van nut. Denk bijvoorbeeld aan hun rol van search-specialisten bij huiszoekingen waarbij gezocht wordt naar wapens, geld en drugs in verborgen ruimtes. Of aan de inzet van genieduikers ter assistentie van civiele hulpdiensten bij onderzoek naar vermiste personen of bewijsmateriaal van misdrijven. Dat werk heeft al veel mooie krantenkoppen opgeleverd!