Nederlands-Indië

Direct na het einde van de Tweede Wereldoorlog riepen de nationalistische leiders Soekarno en Hatta de onafhankelijke Republiek Indonesië uit. Nederland reageerde door een troepenmacht te sturen. Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië (1945-1949) zijn er als onderdeel van deze Nederlandse troepenmacht ook Grenadiers en Jagers uitgezonden. Deze bataljons streken neer op veel plaatsen in de archipel.

Vergroot afbeelding Jager fouilleert Indonesiër.
Beeld: Historische Collectie Schaarsbergen
Jager fouilleert Indonesiër.

Orde en rust

De belangrijkste taak van de 5 bataljons Grenadiers en 5 bataljons Jagers was, zoals men zei, het creëren van orde en rust in Nederlands-Indië. Dit beperkte zich niet alleen tot wachtlopen. De eenheden moesten ook patrouilletochten uitvoeren waarbij zij vaak lange afstanden aflegden om een gebied onder controle te houden. Zij raakten geregeld slaags met het Republikeinse leger, het Tentara Nasional Indonesia en met andere strijdgroepen. De strijd was het intensiefst tijdens de 2 zogenoemde politionele acties.

Deze operaties, in de zomer van 1947 en het einde van 1948, waren erop gericht (delen van) Java en Sumatra te veroveren en onder Nederlandse controle te brengen. De eerste actie was er vooral op gericht de voor Nederland economisch belangrijke regio’s te bezetten. Dit leidde tot de bezetting van grote delen van West- en Oost-Java en Zuid- en Noord-Sumatra.

Vergroot afbeelding Een Pantser Afweer Geschut van het 3e Bataljon Grenadiers.
Beeld: NIMH
Een PAG (Pantser Afweer Geschut) van het 3e Bataljon Grenadiers te Soekaboemi in 1948.

De tweede actie, in december 1948 en januari 1949, had als doel de Republikeinse regering te ‘onthoofden’ en resulteerde in de militair succesvolle, maar in politiek opzicht weinig effectieve bezetting van Djokjakarta en de gevangenneming van de Republikeinse leiders. Na deze tweede actie duurde de oorlog nog bijna 1 jaar, waarin de bedrevenheid van de Republikeinse troepen in guerrilla-tactieken veelvuldig naar voren kwam.

Vergroot afbeelding Groepsfoto officieren van 1-RJ (OVW) met officieren van 8-Punjab in Indonesië.
Beeld: Historische Collectie Schaarsbergen
Officieren van 1-RJ (OVW) met officieren van 8-Punjab in Indonesië.

Indonesische onafhankelijkheid

Mede onder druk van de Verenigde Naties ging de Nederlandse regering uiteindelijk overstag. Ze erkende de Indonesische onafhankelijkheid en droeg op 27 december 1949 de soevereiniteit over aan de Republiek Indonesië.

Naar aanleiding van hun acties in Nederlands-Indië is in 1977 besloten de vaandels van het Garderegiment Grenadiers en het Garderegiment Jagers met de opschriften ‘West-Java 1946-1947’ en ‘Oost-Java 1947-1949’ uit te breiden.