De Tiendaagse Veldtocht

Nadat de geallieerde mogendheden in 1815 Napoleon definitief hadden verslagen, werd op het Congres van Wenen besloten de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden samen te voegen. Deze samengestelde staat zou een eventuele toekomstige Franse expansie beter kunnen weerstaan. Het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden werd geregeerd door Koning Willem I.

Vergroot afbeelding Schilderij van de gevechten bij de Schaerbeeckse Poort in Brussel 1830.
Beeld: NIMH
Gevechten bij de Schaerbeeckse Poort in Brussel 1830 getekend door J. Hoynck van Papendrecht.

Al snel ontstonden er problemen tussen het zuiden en het noorden. Politiek, economisch, cultureel en godsdienstig waren er grote verschillen. In augustus 1830 kwamen de Belgen in opstand, te beginnen in Brussel. Het garnizoen in deze stad kon de opstand niet de kop indrukken. Eind september werd er vanuit het Noorden een legermacht gestuurd om de orde te herstellen. Het Belgisch verzet bleek hardnekkiger dan gedacht en na een paar dagen moest het leger zich uit Brussel terugtrekken.

Vergroot afbeelding Nederlandse troepen bij de Schaerbeeckse Poort op 23 september 1830. Vanuit de huizen vuren de Belgische opstandelingen.
Beeld: Rijksstudio Rijksmuseum.
Nederlandse troepen bij de Schaerbeeckse Poort op 23 september 1830 door Paulus Lauters 1830-1831. In het midden Rue Royale. Vanuit de huizen vuren Belgische opstandelingen.

België

Om deze nederlaag te wreken stuurde koning Willem I op 2 augustus 1831 een grotere hoeveelheid troepen naar België. Deze strijdmacht liep het Belgische leger, dat bestond uit een samenraapsel van deels onervaren officieren, huurlingen en opstandelingen, onder de voet. Na een paar dagen vroegen de Belgen om een wapenstilstand. Willem I ging hier niet op in.

Hij wilde de Belgen definitief verslaan. Frankrijk besloot in te grijpen en stuurde een leger van 40.000 man naar de Zuidelijke Nederlanden. Hierop trok Willem I zijn leger terug. Al met al had de strijd 10 dagen geduurd. Het zou hierna nog 8 jaar duren voordat Willem I mokkend de handdoek in de ring wierp. Met het Verdrag van Londen in 1839 was de afscheiding een feit. Dit gebeurde onder minder gunstige voorwaarden dan de Belgen hadden aangeboden tijdens de Tiendaagse Veldtocht.

Vergroot afbeelding De Belgische vlag uit 1830.
Beeld: Rob Gieling
Belgische vlag veroverd door grenadier Gugger in Brussel 1830.

Metalen Kruis

De Grenadiers en Jagers hebben vanaf het begin van de opstand tot het einde van de Tiendaagse Veldtocht een rol gespeeld. Zo moesten de in Brussel gelegerde bataljons Grenadiers en Jagers de opstand van augustus 1830 de kop indrukken. Daarna kwamen ze in actie bij de aanval van september 1830 op Brussel. Net als alle andere militairen die eraan deelnamen ontvingen de Grenadiers en Jagers nadien het Metalen Kruis. Deze herinneringsmedaille was vervaardigd uit 3 buitgemaakte, bronzen kanonnen van het Belgische leger.