Waarom vliegen militaire helikopters laag boven Nederland?

(beeldtekst: Waarom vliegen luchtmachthelikopters zo laag?)

U heeft het vast wel eens gehoord. Het geluid van een laag overvliegende luchtmacht helikopter. Maar weet u waarom deze helikopters af en toe zo laag overvliegen?

In omstandigheden waarbij sprake is van een verhoogde dreiging is vliegen op hoogte geen optie, de vliegers moeten laag blijven om zich te verschuilen. Dekking  zoeken doen vliegers dan op lage hoogte achter obstakels, zoals een rij bomen, een bosperceel, een heuvel of gebouw.  

Hierdoor kan de helikoptervlieger ongezien zijn taken uitvoeren of buiten het radarbeeld van de tegenstander blijven. En voorkomen dat de helikopter wordt beschoten vanaf de grond.

Laagvliegen en gebruik maken van de dekking van het terrein is zelfbescherming voor de helikoptervlieger. Maar dit vraagt om specifieke training en ervaring. Obstakels zijn bij laagvliegen pas laat zichtbaar.

Onze helikopters mogen in heel Nederland niet lager dan 45 meter boven de grond vliegen, maar in laagvlieggebieden mogen helikopters zo laag vliegen als dat voor de uitvoering van de opdracht noodzakelijk is. In Nederland zijn speciale helikopterlaagvlieggebieden aangewezen. Het oefenen met laagvliegen kan dag en nacht nodig zijn. Daarom wordt het laagvliegen bij duisternis ook regelmatig ‘s avonds geoefend.

(beeldtekst: facebook.com/luchtmacht, instagram koninklijkeluchtmacht @dhcluchtmacht, luchtmacht.nl/vliegbewegingen)

Bij de inzet voor vrede en veiligheid maakt de Koninklijke Luchtmacht geluid. Hoeveel geluid binnen 1 jaar gemaakt mag worden ofwel hoe hoog de geluidsbelasting rondom militairen luchthavens binnen 1 jaar mag zijn is vastgelegd in een wet in de vorm van een 35 Ke-grenscontour.

Hoe komen we aan deze contour?
De contour is, soms jaren geleden, vastgesteld op basis van destijds beoogde vliegactiviteiten. Er is bekeken welke toestellen gebruik zouden gaan maken, van welke trajecten en hoe vaak die trajecten zouden afleggen. Aan de hand van modellen, voor elk toestel en voor elk traject, weten we voor ieder punt van dat traject hoe hoog een vliegtuig vliegt, het motorvermogen en het geluid dat daarbij wordt geproduceerd.
Deze gegevens zijn in een berekening gestopt, die we vervolgens gemaakt hebben voor elk punt van een grid dat over de basis is gelegd. Zodra alle berekeningen gemaakt zijn wordt langs alle punten met een Ke-waarde van 35 een contour getrokken. Dat is de 35 Ke-grenscontour.

Wat betekent die contour anno nu?
Ongeacht hoe kort of lang geleden deze contour is vastgelegd, de grenscontour geldt nog steeds. Per jaar berekenen we de jaarcontour opnieuw en die toetsen we aan wat in de wet is vastgelegd. Dat gaat als volgt:
Defensie logt gedurende het hele jaar alle vliegbewegingen. Loggen is het bijhouden welke toestellen opstijgen en/of landen en het traject dat ze daarbij afleggen. We gebruiken dezelfde rekenmethode als voor het vaststellen van de 35 Ke-contour. Gegevens voor toestellen en trajecten die er bij het vaststellen van die contour al waren, gebruiken we nog steeds. Voor nieuwe toestellen en trajecten gebruiken we nieuwe modellen. Op die manier vormt zich een contour. Hoe meer er gevlogen wordt, hoe groter de contour wordt. De grenscontour uit de wet is als het ware een badkuip die we gedurende het hele jaar vullen. Dreigt de badkuip vol te raken? Dan moeten er geluidsbeperkende maatregelen worden genomen.

De militaire luchthavens zijn op dit moment nog gebonden aan de Kosten-eenheid, die uitgaat van het piekniveau. In de nabije toekomst stapt Defensie over op een Lden rekenvoorschrift. Hierbij wordt gerekend met dezelfde gegevens, maar wordt ook de snelheid meegenomen waardoor we een resultaat krijgen op basis van de hele passage.

Meer weten over geluidsbelasting en de berekening ervan? Kijk op www.defensie.nl.