Patrouilleschip (OPV)

De patrouilleschepen van de Holland-klasse zijn flexibel inzetbare schepen, toegerust op de bewaking van kustwateren. Naast antiterrorisme- en antipiraterijoperaties, worden deze zogenoemde ocean-going patrol vessels (OPV) ook ingezet voor drugsbestrijdingsoperaties.

Het kan dat actuele informatie nog niet is toegevoegd op deze pagina.

Lees ook: Nieuwe Amfibische Transportschepen beter geschikt voor oorlogsomstandigheden (6 maart 2024) en Modernisering voor 4 patrouilleschepen marine (18 december 2020)

De patrouilleschepen zijn speciaal ontwikkeld voor missies laag in het geweldsspectrum, zoals rechtshandhaving en humanitaire taken. Denk aan kustwachttaken op de Noordzee en in het Caribisch gebied. Er zijn voorzieningen om in totaal 90 bemanningsleden en opstappers langdurig te laten meevaren.

Ook deelname in internationale taakgroepen of optreden tegen piraterij behoren tot de mogelijkheden. Verder kunnen ze hulpgoederen vervoeren en evacués aan boord nemen.

Video: Patrouilleschepen

De ocean-going patrol vessels van de Koninklijke Marine, de aangewezen keuze voor maritieme veiligheidsoperaties en assistentie. De 4 patrouilleschepen van de Holland-klasse zijn speciaal ontwikkeld voor taken op een lager geweldsniveau, zoals het bestrijden van drugssmokkel, piraterij en terrorisme, het verlenen van militaire noodhulp na rampen en het uitvoeren van kustwachttaken en reddingsoperaties op zee.

Deze OPV's zijn technologisch hoogwaardige schepen. Door het gebruik van nieuwe technologieën en meer automatisering kunnen de schepen varen met een relatief kleine bemanning. En met hoogwaardige radar en sensoren kunnen de schepen tot op grote afstand varende of vliegende eenheden detecteren. Indien nodig kunnen de 2 snelle FRISC-onderscheppingsboten en de maritieme NH90-helikopter direct in actie komen. Voor onderscheppingen van smokkelaars, piraten en terroristen of voor reddingsoperaties en assistentie op zee.

De patrouilleschepen van de Holland-klasse beschikken over diverse wapens voor zelfverdediging. En kunnen land-, zee- en luchtdoelen onder vuur nemen. De schepen beschikken over de capaciteit om extra drinkwater te maken, containers te vervoeren en geïmproviseerde slaapvertrekken aan te bieden. Zodat de schepen inzetbaar zijn voor hulp en evacuatieoperaties.

Door de veelzijdige patrouilleschepen kan de marine flexibel optreden, waar en wanneer nodig.

Specificaties

  • lengte: 108 meter
  • breedte: 16 meter
  • diepgang: 4,55 meter
  • waterverplaatsing: circa 3.750 ton
  • maximumsnelheid: circa 20 knopen (37 kilometer per uur)
  • vermogen: 2 x 5.400 kilowatt (14.500 pk)
  • voortstuwing: dieselelektrisch
  • aantal schroeven: 2
  • accommodatie: 50 bemanningsleden + 40 opstappers (bijvoorbeeld een helikopterdetachement of medisch team). Het schip kan daarnaast 100 evacués meenemen.
  • Bewapening:
  • aantal: 4
  • in gebruik bij: Koninklijke Marine
  • bijzonderheden: de patrouilleschepen kunnen 2 snelle FRISC-motorboten meevoeren.

4 schepen

De Holland-klasse telt 4 ocean-going patrol vessels:

Geïntegreerde mastmodule

De geïntegreerde mastmodule (IMM) is gebouwd volgens een vernieuwend concept. De mast herbergt alle systemen die samen de ‘ogen en oren’ van het schip vormen. Het patrouilleschip kan zo efficiënt piraten- en smokkelbootjes opsporen en tegelijkertijd het luchtruim in de gaten houden.
Voor het eerst zijn camera-, radar- en communicatieantennesystemen samengevoegd in 1 mastconstructie. Hiermee ziet het schip vliegende en drijvende objecten. De communicatiemiddelen in de mast maken het mogelijk wereldwijd operaties in samenwerking met vliegtuigen en schepen uit te voeren.

Sensoren

De 11 meter hoge kegelvormige mast bestaat uit verschillende secties:

  • Smile: Het onderste gedeelte van de mast is uitgerust met de nieuwe Smile, ’s werelds eerste niet-roterende rondzoekradar voor langere afstand.
  • Seastar: Bovenop de mast, onder de satellietcommunicatie, zit de Seastar. Deze radar heeft een iets kleiner bereik dan de Smile en is ontwikkeld om tussen de golven kleinere bootjes en zwemmers te traceren.
  • Gatekeeper: Het middenstuk biedt, naast het communicatiesysteem ICCAS, plaats aan het Gatekeeper-detectiesysteem. De Gatekeeper is een beveiligings- en alarmeringssysteem dat 360 graden observeert met behulp van infrarood- en hoge resolutie camera’s. Door het systeem weet de bemanning wat er in de directe omgeving gebeurt. Ook is het een belangrijke aanvulling op de beveiliging als een schip voor anker ligt. De hoogtechnologische verwerkingssoftware kan zelfstandig objecten detecteren en identificeren.

Commandocentrale

De commandocentrale is revolutionair voor de marine. Deze ruimte zit achter de navigatiebrug en heet daarom 'commandobrug achter'. Ongebruikelijk zijn de ramen in deze ruimte. Ook de navigatiebrug is volgens een nieuw concept ingericht: het is een 1-mansbrug. Het schip is vanaf deze locatie door 1 persoon volledig te bedienen en te bewaken.

Milieuvriendelijk

In plaats van 4 dieselmotoren of gasturbines staan er op de patrouilleschepen nu 2 diesel- en 2 elektromotoren. Omdat het schip voornamelijk patrouilleert, zijn grotere motoren niet nodig. De elektromotoren halen een snelheid van 10 knopen, zijn goedkoop in energieverbruik en milieuvriendelijk. 
Aan boord is bovendien een bioreactor die rioolwater schoonmaakt zodat het in zee is te lozen. Voor ballastwater is een reinigingssysteem ingebouwd.

Bemanning

Door de centrale bediening en het eenvoudige onderhoud van de verschillende systemen in de geïntegreerde mastmodule is een bemanning van slechts 50 voldoende. Het baanbrekende maritieme concept dat dit mogelijk maakt, leverde de scheepsklasse in 2012 de Nederlandse titel ‘schip van het jaar’ op.

Inzet

Een vaste taak voor de OPV’s is de functie van stationsschip in het Caribisch gebied. De 4 schepen wisselen elkaar af, waarbij de verblijfsduur kan verschillen van 3 maanden tot een half jaar. Ze behalen operationele successen met drugsvangsten. Regelmatig worden daarbij ook wapens en ongedocumenteerden (mensen zonder geldige verblijfsvergunning) aangetroffen.

De patrouilleschepen zijn in het verleden ook ingezet voor noodhulpoperaties. Zo was Zr.Ms. Holland in 2016 op missie in Haïti nadat het land geraakt was door orkaan Matthew. In 2017 was het Zr.Ms. Zeeland dat Sint Maarten te hulp schoot na de verwoestingen van orkaan Irma. In 2021 heeft Zr.Ms. Holland wederom noodhulp verleend op Haïti na een grote aardbeving.

De patrouilleschepen opereren niet alleen in het Caribisch gebied. Ze zijn ook veel actief op de Noordzee en andere wateren. Zo werden Zr.Ms. Holland en Zr.Ms. Friesland in 2014 ingezet om de kust te beveiligen tijdens de Nucleaire Security Summit in Den Haag. In 2015 vertrok Zr.Ms. Groningen naar Somalië voor de Europese antipiraterijmissie Atalanta.