Luchtverdedigings- en commandofregat (LCF)

De Koninklijke Marine beschikt over 4 luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF) van de De Zeven Provinciënklasse. De schepen kunnen een compleet vlootverband beschermen tegen vijandelijke dreigingen vanaf zee en uit de lucht (vliegtuigen én raketten).

Het kan dat actuele informatie nog niet is toegevoegd op deze pagina.

Lees ook: Grote rol Nederlandse industrie bij miljardenproject vervanging LC-fregatten (1 maart 2024), Aanpassingen en vervangingen om LC-fregatten zeewaardig te houden (15 juni 2023) Defensie versterkt vuurkracht met raketartillerie en langeafstandswapens (3 april 2023), Marine krijgt nieuwe antischeepsraketten (12 december 2022) en Nieuwe moderne luchtverdediging voor 2 fregatten (29 april 2022)

Daarnaast zijn de schepen uitgerust om de uitzendbare en operationele staf van de Koninklijke Marine, de Netherlands Maritime Force (NLMARFOR) van hier grootschalige (maritieme) operaties te laten aansturen.

Specificaties

  • Koninklijke Schelde Groep
  • waterverplaatsing: 6.050 ton
  • lengte: 144 meter
  • breedte: 17 meter
  • diepgang: 7 meter
  • snelheid: 30 knopen
  • voortstuwing:  
    • 2 Wärtsilä 16 V26 dieselmotoren (13.600 pk totaal)
    • 2 Rolls Royce Spey SM 1A gasturbines (52.300 pk totaal)
  • bemanning: 174 (202 inclusief staf)
  • radar: gemoderniseerde SMART-L early warning capability
  • bewapening:
    • Oto Breda-kanon 127mm-scheepsgeschut
    • Mark 41-verticaal lanceersysteem voor RIM-162 Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM) en Standard Missile 2 Block IIIA (SM-2)
    • Harpoon antischeepsraket (AGM-84)
    • Goalkeeper-snelvuurkanon
    • Mark 46-torpedo’s
    • NH90-maritieme gevechtshelikopter
  • in gebruik bij: Koninklijke Marine

Bewapening

De luchtverdedigings- en commandofregatten hebben een uitgebreid wapenarsenaal om een compleet vlootverband te beschermen. Het automatisch ladende 127mm-kanon op het voordek kan worden ingezet tegen vijandelijke schepen en (gepantserde) landdoelen tot een afstand van 30 kilometer.

Minder goed zichtbaar, maar minstens zo effectief zijn de ESSM's en SM-2's die vanuit het Mark 41 Vertical launch System (40 verticale lanceerbuizen onder het voordek achter het kanon) worden afgevuurd. De radargeleide ESSM’s schakelen op de middellange afstand vliegtuigen en supersonische raketten (sneller dan het geluid) uit. De radargestuurde SM-2’s zijn oorspronkelijk bedoeld als middellange luchtverdedigingsraket, maar kunnen ook tegen schepen worden ingezet.

De Harpoon antischeepsraketten voor de middellange-afstand worden verschoten vanuit 8 schuin geplaatste lanceerbuizen op het middenschip. Deze ‘fire and forget’-raketten vliegen naar een vooraf ingesteld gebied, om daar hun eigen radar in te schakelen en zelfstandig het doel aan te vallen. En dan zijn er nog de Mark 46-torpedo’s die zowel vijandelijke oppervlakteschepen als onderzeeboten kunnen uitschakelen.

Vergroot afbeelding De Smart-L lange-afstandsradar van Zr.Ms. De Zeven Provinciën.
De Smart-L lange-afstandsradar van Zr.Ms. De Zeven Provinciën, Northern Archer 2015.

Smart-L-radar

Essentieel voor het inzetten van de genoemde wapensystemen is de gemoderniseerde Smart-L Extended Long Range-radar van de LCF’s. Deze zeer geavanceerde langeafstandsradar kijkt honderden kilometers ver, ‘over de horizon’, en kan gelijktijdig meerdere doelwitten volgen.

De laatste ontwikkeling op dit gebied is de radarinzet voor het onderscheppen van intercontinentale ballistische raketten. Deze zogenoemde ‘ruimteraketten’ worden met snelheden tot 20.000 kilometer per uur op hun doel afgevuurd. Een deel van hun baan richting het doelwit leggen ze hoog in de dampkring af. Omdat deze raketten een chemische of nucleaire lading kunnen hebben, is het belangrijk ze in de hogere lagen van de dampkring te vernietigen.

De marine beschikt niet over de SM-3-raketten die ze op die hoogte kunnen vernietigen. Wel kan Nederland deze raketten dankzij de Smart-L’s, als enige land naast Amerika, vroegtijdig detecteren en volgen. De Nederlandse radargegevens worden doorgeven aan een partner die de raket vervolgens uitschakelt. Bijzonder is dat de LC-fregatten zichzelf en het vlootverband waar ze deel van uitmaken gelijktijdig kunnen verdedigen tegen andere luchtdreigingen. Dus tijdens het doorgeven van de radarinformatie over de intercontinentale ballistische raketten schakelen de LCF’s tegelijk andere dreigingen uit met hun eigen wapens.

Stealth-technieken

Een ander opvallend kenmerk van de LCF’s is het gebruik van stealth-technieken die de schepen minder goed zichtbaar maken voor de radar. Hiervoor hebben de schepen een strak en vrij hoekig uiterlijk.

Dankzij verregaande automatisering volstaat een bemanning van 174 personen (202, inclusief staf). De schepen zijn gebouwd bij de Koninklijke Schelde Groep te Vlissingen. Bij het ontwerp is samengewerkt met Spanje en Duitsland, in het F100- en F124-project.

De De Zeven Provinciënklasse bestaat uit:

Inzet

De LCF’s zijn gedurende hun diensttijd veelvuldig ingezet in NAVO-vlootverbanden zoals de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1 ) en SNMG2. Wat langer geleden werden de fregatten ook ingezet voor antipiraterijmissies, bijvoorbeeld voor de kust van Somalië. Sinds 2017 is dat niet meer gebeurd.

In 2018/2019 heeft Nederland een heel jaar het commando gevoerd over SNMG 2. In de tweede helft van 2018 was Zr.Ms. De Ruyter het vlaggenschip, in de eerste helft van 2019 Zr.Ms. Evertsen. In het najaar van 2019 voer Zr.Ms. De Ruyter aan de Amerikaanse oostkust als onderdeel van het vlooteskader Carrier Strike Group.

In de eerste helft van 2020 ging Zr.Ms. De Ruyter naar de Straat van Hormuz voor de missie Emasoh. Voor de zomer van 2021 vertrok voor het eerst in lange tijd weer een marineschip voor een reis naar de Oost. Dat was Zr.Ms. Evertsen die 7 maanden van huis was, om onderdeel te zijn van de UK Carrier Strike Group.

In 2021 deed Zr.Ms. De Zeven Provinciën mee met de At Sea Demonstration tijdens de oefening Formidable Shield. Hierbij was een primeur dat het fregat met de nieuwe SMART-L radar als enige Europese marineschip een ballistische raket kan detecteren buiten de dampkring onder gelijktijdige verdediging van het luchtruim.

In 2022 had Nederland opnieuw het commando over SNMG 1. In de eerste periode was Zr.Ms. De Zeven Provinciën het vlaggenschip met een Nederlandse eskaderstaf. De tweede periode was dit Zr.Ms. Tromp.