NAVO bijeenkomst in teken van Oekraïne
Ministers van Defensie van de NAVO-landen kwamen de afgelopen 2 dagen bijeen in Brussel. De vergadering vond plaats tegen de achtergrond van de gespannen veiligheidssituatie rond Rusland en Oekraïne. Bij de bondgenoten blijven de zorgen over de Russische troepenopbouw onverminderd groot. Eerdere Russische berichten over terugtrekkende troepen kan de NAVO niet bevestigen. Wel was er voorzichtig optimisme over de signalen dat Moskou bereid lijkt de dialoog voort te zetten. Verder stond de bijeenkomst in het teken van de voorbereiding van de NAVO Top in juni in Madrid.
Als het gaat om Oekraïne zijn de bondgenoten eensgezind in hun boodschap aan Rusland. Minister Kajsa Ollongren: “We staan voor onze principes, zoals soevereiniteit van landen om hun eigen keuzes te maken.” De situatie blijft zorgwekkend en moeilijk voorspelbaar, omdat niet bekend is wat de intenties van Rusland zijn. “Onze primaire inzet is de-escalatie via dialoog en diplomatie.”
De NAVO wil met Rusland in gesprek blijven en is bereid afspraken te maken over wapenbeheersing, militaire transparantie en vertrouwenwekkende maatregelen. Tegelijkertijd bereidt de NAVO zich voor op het scenario dat de gesprekken niet slagen. “We zijn een defensief bondgenootschap. Bij onze oostelijke bondgenoten wordt de situatie als zeer dreigend ervaren. Daarom zetten we naast dialoog ook in op afschrikking en verdediging”, aldus de minister.
Versterking verdediging
In Brussel besloten de ministers tot versterking en hogere gereedheid van de bondgenootschappelijke afschrikking en verdediging. Nederland levert hier een militaire bijdrage aan. Zo gaan in april 2 F-35’s inclusief personeel en een reservetoestel naar Bulgarije en voert Nederland in 2022 het commando over het NAVO vlootverband SNMG1, waarin ook Zr.Ms. Van Amstel meevaart. Dit is een van de permanente maritieme reactiemachten van de NAVO.
Sinds 2017 hebben zo’n 3.000 Nederlandse militairen deel uitgemaakt van de enhanced Forward Presence in Litouwen. Eind vorig jaar heeft het kabinet het mandaat voor die inzet verlengd tot en met eind 2024 en in 2022 wordt het aantal aanwezige militairen verhoogd naar 350. Over eventuele nieuwe enhanced Forward Presence van de NAVO in Zuid-Oost Europa als onderdeel van een bredere verdedigingsstrategie is nog geen besluit genomen. Deze optie wordt door de NAVO eerst nader uitgewerkt.
Extra investeringen Defensie
In aanloop naar de NAVO Top in Madrid werd door ministers ook gesproken over het nieuwe Strategisch Concept, EU-NAVO samenwerking en evenredige lastenverdeling. Ollongren deelde het goede nieuws dat Nederland deze Kabinetsperiode 10,7 miljard extra investeert in Defensie. Daarmee komt Nederland in 2024 uit op 1,85% van het BBP.
De ministers stemden verder in met het herziene NAVO cyberbeleid, het Comprehensive Cyber Defence Policy Action Plan. Hoewel de focus lag op de actualiteit, stemden de ministers ook in met verdere versterking van de afschrikking en verdediging door de NAVO in bredere zin. Hiermee is de alliantie in staat ook adequaat op dreigingen in de toekomst te reageren. Versterking betekent sneller in actie komen op de juiste plaats en op tijd met de benodigde capaciteiten.