Patriot-luchtverdedigingssysteem

Patriot is een grondgebonden luchtverdedigingswapensysteem voor de middellange afstand. Het systeem is ontworpen voor de luchtverdediging tot een hoogte van ongeveer 20 kilometer en een afstand van 60 kilometer. Het wapensysteem kan helikopters, bemande en onbemande vliegtuigen, ballistische raketten en kruisraketten uitschakelen. Het kan meerdere doelen tegelijk volgen en meerdere onderscheppingen tegelijk uitvoeren. 

Het kan dat actuele informatie nog niet is toegevoegd op deze pagina.

Lees ook:  Defensie versterkt gevechtskracht landmacht (18 oktober 2022) en Defensie start vervanging luchtverdediging middellange afstand (9 september 2020)

Een Patriot-systeem (Phased Array Tracking Radar to Intercept On Target) gebruikt een radar voor doelopsporing, classificatie en identificatie. De radar geleidt de raketten die op meerdere lanceerinrichtingen staan naar het te onderscheppen doel.

Nederland beschikt over 3 vuureenheden met elk een eigen radar, vuurleidingscentrale en meerdere lanceerinrichtingen. Er is materiaal voor een vierde vuureenheid, deze dient als reserve om de andere 3 vuureenheden inzetbaar te houden bij (groot) onderhoud.

Het wapensysteem is ondergebracht bij het 802 Squadron van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando in Vredepeel. Voor de inzet van het wapensysteem zijn ook communicatiemiddelen, onderhoudspersoneel, logistieke ondersteuning en force protection nodig.

Luchtbeeld

De AN-MPQ65-radar kan in een hoek van 120 graden tientallen kilometers ver kijken. Het systeem kan meerdere doelen tegelijk volgen. De radar detecteert en volgt doelwitten en begeleidt raketten er naartoe. Het luchtbeeld kan ook worden gedeeld met andere eenheden.

Vergroot afbeelding Een Patriot PAC-2 lanceert een raket.
Lancering Patriot PAC-2.

Raketten

Nederland heeft voor de uitschakeling van luchtdreigingen op middellange afstand PAC-2 en PAC-3-raketten.

PAC-2

De PAC-2-raket is 5,3 meter lang, weegt 900 kilo. De raket bereikt dankzij de raketmotor een snelheid van Mach 5. Ze hebben een springkop van 91 kilo en een nabijheidsontsteker. De raket ontploft in de buurt van het doelwit, dat wordt vernietigd door een wolk van scherven.

PAC-3

De PAC-3-raket is 5,2 meter lang, weegt 312 kilo en bereikt dankzij de raketmotor ook een snelheid van Mach 5. De PAC-3 heeft geen explosieve hoofdlading. De raket schakelt het doel uit door er tegenaan te vliegen, het zogenoemde hit-to-kill. De PAC-3 is voorzien van een ingebouwde zoekkop en is bijzonder doeltreffend tegen zeer snelle ballistische raketten en kruisvluchtwapens.

Een Patriot-lanceerinrichting kan tot 4 PAC-2-raketten of 16 PAC-3-raketten worden beladen.

Specificaties PAC-2

  • fabrikant: Raytheon
  • lengte: 5,3 meter
  • diameter: 41 centimeter
  • gewicht: 900 kilo
  • snelheid: 5.000 kilometer per uur

Specificaties PAC-3

  • fabrikant: Lockheed Martin
  • lengte: 5,2 meter
  • diameter: 25 centimeter
  • gewicht: 312 kilo
  • snelheid: ruim 5.000 kilometer per uur

Up-to-date

Nederland heeft het Patriot-wapensysteem sinds 1987. Sinds de invoering is dit wapensysteem door diverse modificaties aan de verschillende deelsystemen aangepast. Dit om te kunnen blijven opereren in de veranderende operationele omstandigheden van oorlogvoeren, waarin tegenwoordig veel meer in geavanceerde netwerken wordt geopereerd. Op dit moment (2022) doorloopt het Patriot-wapensysteem opnieuw een grootschalig modificatieprogramma. Hierdoor kan het wapensysteem nog tot 2040 worden gebruikt voor dreiging vanuit de lucht.

Automatisch

Het Patriot-systeem kan bij een ballistisch raket automatisch opereren. Bij een onderschepping van een ballistische raket berekent het systeem zelf het beste moment om te vuren en voert het vervolgens uit. Bij andere luchtdreigingen, zoals helikopters, (bemande en onbemande) vliegtuigen, opereert de bemanning als operator en supervisor en kiest uiteindelijk om wel of niet te vuren.

Inzet

De Patriot werd vooral bekend tijdens de Golfoorlog in 1991. Toen werden Nederlandse Patriots ingezet in Turkije en Israël. Tijdens de Golfoorlog van 2003 werden opnieuw systemen ingezet in Turkije. 3 systemen beschermden toen de steden Diyarbakir en Batman tegen aanvallen vanuit Irak. In 2012 ging het systeem opnieuw naar Turkije. 2 jaar lang beschermden luchtverdedigers met 2 vuureenheden de bewoners van de Zuid-Turkse stad Adana tegen (raket)aanvallen vanuit Syrië.

Na de Russische inval in Oekraïne in februari 2022 is het Patriot-wapenysteem ingezet in Sliač (Slowakije) om een bijdrage te leveren aan de bescherming van het NAVO-verdragsgebied.

Video: uitleg Patriot-luchtverdedigingssysteem

Patriot is een luchtverdedigingswapensysteem dat vijandelijke doelen, zoals helikopters, bemande en onbemande vliegtuigen, ballistische raketten en kruisraketten kan uitschakelen. Het systeem kan een groot aantal doelen tegelijk volgen en meerdere onderscheppingen gelijktijdig uitvoeren. Een Patriot-vuureenheid is standaard opgebouwd uit radar, vuurleidingscentrale, lanceerinrichtingen en communicatieapparatuur. Vanuit mobiele commandoposten worden de eenheden aangestuurd. De vuureenheid is aangevuld met een logistiek element en force protection

Nederland beschikt voor het Patriot-wapensysteem over een mix van raketten die binnen enkele seconden een snelheid van ruim 5.000 kilometer per uur bereiken. Het wapensysteem is ondergebracht bij het 802 squadron van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigings Commando, DGLC, op de Luitenant-generaal Bestkazerne in de Vreedepeel. Het DGLC heeft als hoofdtaak het leveren van hoogwaardige lucht- en raketverdediging en werkt intensief samen met bondgenoten zoals Duitsland. Het DGLC is inzetbaar in alle weersomstandigheden, overal ter wereld, om 24/7 luchtverdediging te bieden. 

[Het Nederlandse wapenschild. Linkerhelft beeld kleurt oranje. Beeldtekst: Ministerie van Defensie. Defensie beschermt wat ons dierbaar is.]