Watersnoodramp 1953

70 jaar geleden. In de nacht van 31 januari op 1 februari is er een stormvloed in combinatie met springtij in de Noordzee. Deze stuwt het water met orkaankracht op tot ruim 4,5 meter boven Normaal Amsterdams Peil (NAP). Grote delen van Zeeland, West-Brabant en Zuid-Holland komen na dijkdoorbraken onder water te staan. De natuurramp kost 1.836 mensen het leven.

Inzet krijgsmacht

Alle in dienst zijnde militairen worden van verlof en permissie terug geroepen om ingezet te worden in het rampgebied.

De luchtmacht en de Marineluchtvaartdienst zetten vliegtuigen en helikopters in. Zij evacueren onder meer overlevenden en vervoeren hulpgoederen naar de getroffen gebieden. Vlieghulp komt ook van België, Canada, Denemarken, Groot-Brittannië, Italië en de Verenigde Staten.

Mijnenvegers, sleepboten, ander marinematerieel en marinepersoneel worden ook ingezet.

De landmacht zet 15.000 militairen in om de gevolgen van de watersnoodramp op te vangen. Hun werkzaamheden bestaan uit:

  • dijken dichten en versterken;
  • mensen en vee redden en evacueren;
  • wegen herstellen;
  • slachtoffers bergen.

8 landmachtmilitairen komen hierbij om.

Video: interview (2018) oud-genist over zijn inzet bij de Watersnoodramp

"Ik denk dat wij in die tijd heel erg flink waren en dat wij dingen deden die wij niet voor mogelijk hielden. Vergeet niet: wij waren jongens van 19 jaar. Er waren ook boeren die zeiden: Wij hoeven niet gered te worden, want dit is Gods woord. Ik blijf wel hier, maar neem in ieder geval mijn varkens mee. Ja, dat was triest, maar aan de andere kant, je was al weer met het volgende bezig."

Wij lagen te slapen en om 5 uur werden we gewekt. En de eerste gedachte was bij ons: dit is een oefenalarm. En toen kwam dus de generaal Puffius, die was toen gouverneur van de KMA, en die kwam met z'n historische woorden: Er is ons een grote ramp geschied. Op pad, steunverlening en veel succes, veel sterkte. Het was eigenlijk één grote chaos. Maar, heel eerlijk, we vonden het ook spannend. 
Er waren in die tijd geen verbindingen. Er was nauwelijks iets bekend, dus wij zijn achterin de 3-tonners, in 4 detachementen, zijn we naar het rampgebied gebracht. Golven, water en wind. Met een paar man ging je onderweg. We hadden maar heel weinig bootjes. Maar er zijn ook mensen, die hebben wadend door het water mensen gedragen. En ook dat was eigenlijk levensgevaarlijk. Ik denk dat we in die tijd heel erg flink waren en dat we dingen deden die we eigenlijk niet voor mogelijk hielden. Vergeet niet, wij waren 19 jaar.
Er waren ook boeren, en die zeiden: Wij hoeven niet gered te worden, want dit is Gods woord. Ik blijf wel hier, maar neem in ieder geval mijn varkens mee. Ja, dat was triest, maar aan de andere kant, je was al weer met het volgende bezig. De eerste 4 dagen zijn we bezig geweest met mensen redden. En toen tienduizenden zandzakken gevuld in een 3-ploegenstelsel, 24 uur per dag, 7 dagen lang. 
Internationaal heeft die ramp ook een hele grote indruk gemaakt. De genietroepen van Frankrijk, Engeland, Amerika, Duitsland, België, die zijn allemaal hier ingezet voor deze watersnoodramp. Het feit dat dat een immense militaire organisatie, operatie geweest is. Ik denk dat die in vredestijd nog nooit zo groot is geweest als toen.
Als je later, dus jaren later, collega's tegenkwam dan was het niet de vraag: Wanneer ben je opgekomen, maar: Ben je van voor of na de watersnood.

Foto's van de ramp door Luchtfotografie en Leger Film- en Fotodienst.

Meer foto's zijn te vinden in de Beeldbank NIMH.

  • 2 Amerikaanse Bell-helikopters op de Vissersdijk in Zierikzee. Op de achtergrond de Zuidhavenpoort.

    2 Amerikaanse Bell-helikopters op de Vissersdijk in Zierikzee. Op de achtergrond de Zuidhavenpoort.

  • Een militaire vrachtauto (Chevrolet, 3-tonner, 4x4) rijdt langs een zandzakken-dijk tijdens reddingswerkzaamheden.

  • Nederlandse militairen in het door de Watersnoodramp getroffen gebied. Even een moment van rust.

  • Militairen ingezet bij dijkverzwaring.

  • Militairen en andere hulpverleners in actie op de kruising van de Stationsstraat en de Julianastraat in Sint Philipsland.

  • Luchtfoto door Luchtfotografie Vliegbasis Gilze-Rijen. Foto van Nieuwe-Tonge met een overzicht van het door de Watersnoodramp getroffen gebied. In het midden de Hervormde Kerk aan de Kerkring.

Deltawerken

Om een herhaling van de watersnoodramp te voorkomen, worden aan de Zeeuwse en Hollandse kust de dijken verhoogd en andere waterbouwkundige projecten uitgevoerd. Al deze kostbare verbeteringen van de kustbescherming worden samengebracht onder 1 noemer: de Deltawerken. De volledige uitvoering van de Deltawerken duurt bijna een halve eeuw.