Militaire steun aan Oekraïne
Nederland geeft militaire steun aan Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Defensie stuurt materieel, geeft training aan Oekraïense militairen en verricht onderhoud. Daarnaast zet Nederland forensische opsporingsteams in voor het verzamelen van bewijs van oorlogsmisdaden. Dat laatste gebeurt onder de vlag van het International Criminal Court (ICC).
De militaire steun vanuit Nederland begon in januari 2022 toen Rusland steeds meer militairen naar de grens met Oekraïne stuurde. Op 24 februari viel Rusland Oekraïne binnen. Voor Nederland is het belangrijk dat Oekraïne de oorlog niet verliest.
Overzicht wat Nederland militair levert
Nederland heeft inmiddels voor € 1,07 miljard (dit bedrag wordt steeds aangevuld) aan militaire steun aan Oekraïne geleverd. Dat gaat onder andere om € 771,3 miljoen (stand 24 januari 2023) vervangingswaarde van de goederen die geleverd zijn, maar ook om een militair steunpakket van € 120 miljoen voor zwaar materieel. In dat steunpakket zaten T-72 tanks die samen met Tsjechië en VS aan Oekraïne geleverd zijn. De waarde van de commercieel verworven militaire goederen voor Oekraïne bedroeg op 6 februari 2023 circa € 57,8 miljoen. Daarnaast stortte Nederland € 100 miljoen in het ‘International Fund for Ukraine’. Vanuit dit fonds wordt militair materieel voor Oekraïne gefinancierd dat de industrie rechtstreeks levert. Tot slot draagt Nederland € 25 miljoen bij aan het NAVO Ukraine Comprehensive Assistance Package (UCAP). Hieruit worden goederen en voorzieningen betaald zoals brandstof, medische voorzieningen, winteruitrusting en drone jammers . Het gaat bij dit fonds om de zogenoemde niet-letale steun, dus geen wapens of wapensystemen.
Wat het Nederlandse kabinet precies levert, wordt vertrouwelijk gemeld aan de Tweede Kamer. Toch wordt soms ook publiekelijk gemeld welk materieel Nederland levert. Bijvoorbeeld om een politiek signaal te geven aan Rusland of omdat Nederland daarbij samenwerkt met een ander land dat dit wel bekendmaakt. In deze tijdlijn zijn deze leveringen terug te vinden.
Gevolgen voor Nederlandse krijgsmacht
Elke keer wordt goed gekeken wat Oekraïne nodig heeft, en wat Nederland kan bieden. Nederland houdt bijvoorbeeld goed in de gaten dat er genoeg militair materieel in Nederland overblijft. En dat er genoeg instructeurs blijven voor Nederlandse militairen. De militaire leveringen aan Oekraïne hebben invloed op de operationele gereedheid van Defensie, maar de gevolgen zijn tot nu toe onder de huidige omstandigheden als acceptabel beoordeeld.
Waar leveringen invloed hebben op de eigen gereedheid, probeert Defensie die zo snel als mogelijk weer te versterken. Dit gaat niet ten koste van de Defensiebegroting, omdat de leveringen worden gecompenseerd vanuit de algemene middelen van de Rijksbegroting en vanuit een Europees fonds, de zogenoemde European Peace Facility.
Humanitaire steun
Naast militaire steun helpt Nederland ook op andere manieren. Het helpt de slachtoffers van de oorlog, zowel in Oekraïne als in buurlanden. Bijvoorbeeld met geld voor humanitaire hulp en met medicijnen en goederen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de levering van een noodhospitaal, dat Nederland samen met Estland en Noorwegen doneerde. Ook steunt Nederland onderzoek naar schendingen van mensenrechten en humanitair oorlogsrecht.