NAVO geeft groen licht voor verdere versterking geloofwaardige afschrikking en verdediging

Afschrikken, sneller gereed staan en verdedigen. Dit én Afghanistan waren de belangrijkste agendapunten van de bijeenkomst van de Defensieministers van de NAVO. Zij zijn vandaag en morgen bijeen in Brussel.

Vergroot afbeelding Minister Kamp in gesprek in vergaderzaal.
Minister van Defensie Henk Kamp (re) vertegenwoordigde Nederland.

De internationale veiligheidssituatie verslechtert al langere tijd. Het NAVO-verdragsgebied staat steeds meer bloot aan dreigingen en uitdagingen uit alle richtingen. Denk hierbij aan de agressieve houding van Rusland of hoe China zich steeds assertiever manifesteert.De NAVO gaat zich daardoor weer nadrukkelijk bekwamen in collectieve verdediging. Van een geloofwaardige en goed voorbereide gezamenlijk verdediging gaat ook een afschrikwekkende werking uit. Dat leidt er hopelijk toe dat daadwerkelijk verdedigen niet nodig is.  

Crisis en conflict 

De Defensieministers keurden vandaag een strategisch plan voor militaire inzet in crisis en conflict goed. Op basis van dit stuk maken de 3 operationele NAVO-hoofdkwartieren regionale plannen, zo is de bedoeling. Het strategisch plan en de operationele worden ondersteund door specifiek uitgewerkte versies voor de verschillende domeinen (maritiem, land, lucht, cyber en space).

Gereed staan of vaker rouleren

Het gaat hier niet om een papieren exercitie. De hernieuwde nadruk op collectieve verdediging heeft gevolgen voor de militaire structuur van de NAVO, en daarmee voor de krijgsmachten van de bondgenoten. Eenheden moeten waarschijnlijk voor langere periodes (op zeer korte termijn) gereed staan of vaker rouleren. Dat stelt eisen aan (de geoefendheid van) personeel, materieel en financiën van de krijgsmachten. Het is daarom noodzakelijk dat bondgenoten hun nationale plannen afstemmen op de brede NAVO-planning. 

Afghanistan

De bewindslieden bespraken ook de situatie van de evacués uit Afghanistan. Tijdens de evacuatieoperatie in augustus brachten NAVO-landen 120.000 mensen in veiligheid, waaronder 1.900 mensen die niet specifiek voor een land, maar voor de NAVO hebben gewerkt. Een deel van deze groep verblijft nog op tijdelijke opvanglocaties in Kosovo en Polen. Het is de bedoeling dat deze mensen binnen 3 maanden een nieuwe plek krijgen. Nederland heeft toegezegd 42 evacués op te nemen, maar doet meer dan dat. Zo levert tandheelkundig personeel van Defensie sinds 10 september zorg aan de Afghaanse evacués in Kosovo. Dat gebeurt vanuit een mobiele tandartspraktijk van de krijgsmacht.

De Defensieministers reflecteerden op wat de NAVO kan en moet leren van de inzet in Afghanistan. De NAVO gaat haar rol onderzoeken. Een lessons learned-proces is al in gang gezet. Nederland pleit voor een grondige en geïntegreerde aanpak die zowel politieke als militaire lessen beschouwt.

De Defensieministers wisselden verder van gedachten over hoe te voorkomen dat Afghanistan opnieuw een vrijhaven wordt voor terroristische organisaties.

Nieuwe dreigingen

Dreigingen komen steeds vaker in onconventionele gedaantes. Toepassing van Emerging & Disruptive Technologies (EDT) in het militaire domein is daarom cruciaal om de technologische voorsprong van de NAVO te behouden. Hiertoe is tijdens de NAVO-top van afgelopen juni het NATO Innovation Initative gelanceerd. Als onderdeel daarvan wordt morgen een NAVO Innovatie Fonds opgericht, om investeringen in start-ups die werken aan EDT’s mogelijk te maken. Nederland draagt hieraan actief bij. Dit is in lijn met de ambitie van Defensie om in 2035 een slimme, technologisch hoogwaardige organisatie te zijn, zoals in de Defensievisie 2035 geuit.