8 Nederlandse F-35’s beëindigen taak in Polen (video)

Nederlandse F-35-gevechtsvliegtuigen in Polen stegen sinds begin februari 4 keer op om Russische toestellen te onderscheppen. Daarbij kwam het 3 keer daadwerkelijk tot identificatie en begeleiding van (een formatie) vliegtuigen. Vandaag eindigt de inzet voor de bewaking van het NAVO-luchtruim boven Oost-Europa.

Vergroot afbeelding F-35 en B-52 bommenwerper
F-35 tijdens een training met een Amerikaanse B-52 bommenwerper.

De escortes gebeurden op korte afstand van de Russen, maar die bleven professioneel. Echt spannend werd het dus gelukkig niet.

Voor deze zogenoemde quick reaction alert waren 2 straaljagers binnen enkele minuten in de lucht. Dat gebeurde zodra een ongeïdentficeerd vliegtuig het NAVO-verantwoordelijkheidsgebied naderde. De F-35's werden hiervoor gealarmeerd door het Combined Air Operation Centre in het Duitse Uedem. Dat houdt het noordelijk deel van het NAVO-luchtruim in de gaten. Voor de bewakingstaak stonden 4 F-35’s (waarvan 2 reserve) paraat op vliegveld Malbork.

Training met bondgenoten

Het 170-koppige luchtmachtdetachement vervulde vanaf Malbork ook een andere belangrijke opdracht. Nog eens 4 Nederlandse F-35’s doorliepen in het land namelijk een trainingsprogramma met bondgenoten. Ook dat stopt vandaag.

De toestellen maakten in 2 maanden zo’n 500 vlieguren. Daarbij oefenden de vliegers complexe scenario’s met onder meer Franse Rafales, Amerikaanse F-15’s, Duitse Eurofighters en Poolse F-16’s en MiG’s.

“Dat gebeurde soms een-op-een of 2-tegen-2, maar veelal grootschalig. Want daarvoor moeten we als NAVO klaar zijn”, zegt detachementscommandant luitenant-kolonel Guido Schols. De verdediging van het eigen land en NAVO-grondgebied heeft volgens hem prioriteit. “Met dat doel is onder meer geoefend met Patriot-luchtafweersystemen.” Maar, zegt hij “de F-35 is tot veel meer in staat.” Want hoe vlieg je bijvoorbeeld een zwaar verdedigd vijandelijk stuk luchtruim in? En hoe schakel je luchtafweer uit, zodat eigen vliegtuigen naar ‘binnen’ kunnen of eenheden op de grond meer vrijheid van bewegen krijgen? Allemaal scenario’s die de F-35-vliegers de afgelopen maanden flink  bezighielden. Die namen verder ook nog deel aan een oefening met de Finse luchtmacht en een door Amerikaanse bommenwerpers (B-52) begeleide training boven de Baltische staten.

Grote meerwaarde

Schols vond de trainingen van grote meerwaarde. “We hebben weer ervaren wat wij en onze bondgenoten kunnen. Maar uiteraard ook wat de beperkingen zijn als het erop aankomt.” De ‘show of presence’ richting de Russen noemt Schols ook belangrijk.

Met de 8 F-35’s droeg Nederland bij aan de verdediging aan de oostflank van de NAVO. Ook stelde het de bondgenoten in de regio gerust. 

De toestellen keren begin volgende week terug naar Nederland.

Video: inzet F-35's in Polen

U heeft kunnen zien waar we voor trainen, want dit is echt waar het om gaat. Dus we hebben daar weer voor opgewerkt. We hadden de uitzending van Bulgarije, daar hebben we de lessen van meegenomen. We hebben dat weer kunnen toepassen in deze uitzending. En ja, het is altijd mooi om een steentje bij te dragen voor een veilige NAVO, en uiteindelijk ook Nederland. 

Afgelopen maanden hebben we met 8 vliegtuigen het Poolse luchtruim bewaakt en beveiligd. Daar hadden we 4 vliegtuigen voor paraat staan met bewapening. En met de overige vliegtuigen deden we met NAVO-partners in de regio trainen en oefenen. Zodat we ook de paraatheid van NAVO verhogen. Er zijn geen zeg maar incursions zoals we dat noemen, geen vliegtuigen dichtbij NAVO-grondgebied geweest. In het begin hadden we nog een aantal onderscheppingen. Na verloop van tijd nam dat af. Dus ja, ik denk dat als we over de hele lengte van de uitzending kijken, dat we daar toch wel aan veiligheid een groot deel hebben bijgedragen. 

We gaan nu inpakken, de missie is goed volbracht. We gaan ons weer klaar maken om te landen op Vliegbasis Volkel, want op Leeuwarden wordt nu baanonderhoud gepleegd. En over een aantal weken gaan we weer naar Nuland, dat ligt in Noorwegen, om onze training en gereedheid weer verder op peil te brengen.