Kees Matthijssen nieuwe Force Commander VN-missie in Mali (update)
Luitenant-generaal Kees Matthijssen wordt voor minimaal 1 jaar Force Commander van VN-missie Minusma in Mali. Nog dit jaar krijgt hij de troepenmacht onder zijn hoede van bijna 14.000 blauwhelmen. Zij zijn in Mali om er te werken aan veiligheid en stabiliteit.
UPDATE 26 november 2021: Inmiddels is duidelijk dat Matthijssen pas begin januari naar Mali afreist. Het oorspronkelijke bericht gaat hieronder verder.
Voor het Nederlandse kabinet past de positie van Force Commander Minusma binnen de ambitie om strategische functies binnen de VN te bekleden.
Matthijssen neemt het commando over van de Senegalese interim Force Commander generaal Ndiaye. De Zweedse generaal Dennis Gyllensporre vervulde daarvoor de functie voor 3 jaar. Een 15-koppige Nederlandse staf ondersteunt Matthijssen. Het gaat om een politiek, een militair en een juridisch adviseur, een tolk, assistenten en beveiligers.
Matthijssen leidt militaire tak Minusma
Minusma bestaat uit 3 componenten. De civiele component ondersteunt het Malinese vredesproces en de politieke transitie, en coördineert humanitaire activiteiten. De politiecomponent traint en begeleidt de Malinese politie. De militaire component tot slot – onder leiding van de Force Commander – zorgt voor stabiliteit, veiligheid en is daarmee randvoorwaardelijk voor het politieke proces. Matthijssen gaat leiding geven aan deze militaire tak.
Ook is Matthijssen één van de naaste adviseurs van El-Ghassim Wane, de Speciaal Vertegenwoordiger van de Secretaris-Generaal van de VN en het hoofd van de missie. Daarnaast is de Force Commander een aanspreekpunt voor het VN-hoofdkwartier en de VN-Veiligheidsraad. Hierdoor heeft de Force Commander invloed op de richting en de wijze waarop de missie in Mali functioneert.
De benoeming van Matthijssen tot Force Commander is voor Nederland vrij uitzonderlijk. De laatste keer dat Nederland deze eer toeviel is namelijk alweer enige tijd geleden. In 2000/2001 had de Nederlandse generaal-majoor Patrick Cammaert de leiding over de VN-missie in Ethiopië en Eritrea (UNMEE). In 2005 kreeg Cammaert nog eens een VN-commando. Toen leidde hij de oostelijke divisie van de VN-missie in Congo (Monusco).
Belang Minusma
Minusma is één van de grootste en meest complexe VN-missies op dit moment. Mali ligt in de Sahel, een instabiele regio aan de rand van Europa. Er is sprake van een voortdurend slechter wordende veiligheidssituatie en toenemende instabiliteit. Stabiliteit in de Sahel is zowel voor Nederland als Europa van groot belang. De terreurdreiging en de migratiestromen vanuit het gebied raken direct aan de Europese veiligheidsbelangen. Matthijssen staat voor de grote uitdaging om met Minusma en internationale partners de veiligheid en stabiliteit in Mali te vergroten.
Nederlandse inzet in Mali vanaf 2014
Nederland leverde van april 2014 tot 1 mei 2019 een grote bijdrage aan Minusma. Dit met onder meer Apache gevechtshelikopters, Chinook transporthelikopters, stafofficieren in het hoofdkwartier en inlichtingen ‘Fusion unit’, een inlichtingen (ISR) compagnie, een logistiek ondersteuningsdetachement en een eenheid Special Forces die later werd afgelost door lange afstandsverkenners. Nederlandse militairen hebben in die periode gezamenlijk meer dan 1.200 eendaagse en 120 meerdaagse patrouilles uitgevoerd. In die periode kwamen ook 4 Nederlandse militairen door ongelukken om het leven.
Na 1 mei 2019 heeft Defensie Mali nooit helemaal verlaten. Naast de bijdrage aan de EU Trainingsmissie is Defensie aan Minusma blijven leveren. Zo levert Nederland nog altijd twee tot drie militaire stafofficieren op het hoofdkwartier van Minusma in Bamako, maximaal 10 politieagenten en militairen aan de VN-politiemissie (UNPOL), en drie militairen in de Duitse Intelligence, Surveillance and Reconnaissance-taakgroep in Gao. Vanaf de tweede helft van november dit jaar neemt Nederland opnieuw met een militaire eenheid, een C-130 transportvliegtuig-detachement, deel aan Minusma. Dit is voor een periode van een half jaar.
Daarnaast levert Nederland een aanzienlijke bijdrage aan ontwikkelingssamenwerking in Mali en de Sahel, onder meer via het Minusma Trust Fund en een bilateraal programma. Als onderdeel van een geïntegreerde benadering draagt Nederland zo bij aan de aanpak van grondoorzaken van conflict, het weerbaar maken van de lokale bevolking en het voorkomen van verdere instabiliteit in Mali en de Sahel.
Loopbaan luitenant-generaal Kees Matthijssen
Na zijn dienstplicht in 1981 ging Matthijssen naar de Koninklijke Militaire Academie. Daarna was hij onder meer compagniescommandant en voerde het bevel over een pantserinfanterie- en een luchtmobiele compagnie. Met de luchtmobiele ging hij voor de VN-missie Unprofor in 1995 naar Srebrenica.
Matthijssen voerde het bevel over een luchtmobiel bataljon in 2004 in Irak en in 2008 over de Taskforce Uruzgan in Afghanistan. 6 jaar later leidde hij 11 Luchtmobiele Brigade. Die vormde in 2015 de kern van de NAVO-reactiemacht. Daarmee voerde Matthijssen het bevel over de 1e Very high readiness Joint Task Force (VJTF) van de NAVO. Dit was in de testfase van dit nieuwe concept, de zogenoemde flitsmacht. Zie bovenstaande clip.
In 2017 werd Matthijssen plaatsvervangend commandant van de landmacht. Van 2019 tot nu was hij plaatsvervangend stafchef Plannen bij het NATO Allied Joint Force Command in het Limburgse Brunssum.