Waarom de F-35?

De eerste F-35's zijn in Nederland. Ze vinden hun thuisbasis op vliegbases Leeuwarden en Volkel. Maar waarom heeft Nederland de F-35 gekozen als opvolger van de F-16?

Vergroot afbeelding Vooraanzicht Nederlandse F-35 op Edwards Air Force Base (Californië).
Vooraanzicht Nederlandse F-35 op Edwards Air Force Base (Californië).

Redenen voor de F-35

Er zijn 3 belangrijke redenen waarom Nederland heeft besloten tot de F-35:

1. De F-16’s zijn verouderd

De F-16 is sinds 1979 in gebruik en in ruim 30 jaar veel ingezet voor operaties. Hoewel het jachtvliegtuig in die ruim 30 jaar verschillende keren een upgrade kreeg, is de rek eruit. Het toestel is operationeel en technisch verouderd en vanaf eind jaren ’90 bestaat de behoefte aan een nieuw wapensysteem. Ook economisch is de rek eruit. Het wordt steeds duurder om een ouder toestel te onderhouden.

2. Voorbereid op toekomstige inzet

Defensie wil het beste materieel voor de mannen en vrouwen die Nederland op missie stuurt. Ook als het om nieuwe dreigingen gaat. De keuze voor een vijfde generatie jachtvliegtuig past daarbij; het kan alle voorkomende missietypen uitvoeren en geeft daarmee het grootste handelingsvermogen. Door zijn stealth-capaciteiten (moeilijk te zien door radar) is de F-35 bijvoorbeeld opgewassen tegen moderne dreigingssystemen zoals surface-to-air missile (SAM-)systemen die het luchtruim kunnen beheersen. De F-35 biedt de krijgsmacht luchtoverwicht door zijn waarnemingscapaciteiten, de mogelijkheid om informatie te delen en door een grotere precisie bij wapeninzet.

3. Economische betrokkenheid Nederlandse bedrijfsleven

Betrokkenheid van het Nederlandse bedrijfsleven was een belangrijke reden voor de Nederlandse deelname aan het F-35-programma. Nederland wilde zoveel mogelijk opdrachten voor de Nederlandse industrie verwerven, en daarmee werkgelegenheid creëren. Voorbeelden van afgesloten overeenkomsten:

  • Fokker met Lockheed Martin voor bekabeling. En behuizing van het remparachutesysteem;
  • Fokker met Northrop Grumman voor ‘deuren en luiken’;
  • Aeronamic met Honeywell voor een deel van de ‘energievoorzieningssystemen’;
  • Thales met Northrop Grumman voor delen van het radarsysteem;
  • PM Aerotec met Moog voor aanvullend werk aan mechanische componenten.

Verwachtingen F-35-programma:

  • meer dan € 1 miljard omzet;
  • € 5 miljard aan raamcontracten;
  • € 8-10 miljard aan productiecontracten;
  • € 15-20 miljard aan onderhoudscontracten;
  • 4000 - 5000 langdurige en hoogwaardige banen.
Vergroot afbeelding Infographic Nederlands industrieaandeel in bouw F-35.

Functiebeschrijving

De F-16 opvolgen doe je niet zomaar. De lat lag hoog en de F-35 moest flink wat in zijn mars hebben. Wat waren de eisen aan het nieuwe jachtvliegtuig?

  • Het moest net als de F-16 een multirole vliegtuig zijn en meer….
  • Eisen: reactievermogen, voorzettingsvermogen, strategische en tactische mobiliteit, logistieke zelfstandigheid, flexibiliteit, multifunctionaliteit, autonoom optreden, informatievoorziening en interoperabiliteit.
  • Het vliegtuig moest 6 missietypen aankunnen:
    • bevechten van luchtoverwicht;
    • behouden van luchtoverwicht;
    • onderdrukken en/of vernietigen van luchtafweersystemen;
    • aanvallen van logistieke toevoer- en communicatielijnen;
    • ondersteunen van grondtroepen;
    • verzamelen van inlichtingen alsmede bewaken en verkennen.
Vergroot afbeelding Infographic specificaties F-35 (mogelijkheden, tijdlijn aanschaf, samenwerking).