Cyberdomein versnelt oorlogsvoering
Rap informatie openbaar maken, dwingt de tegenstander reactief te communiceren. Het leidt volgens Commandant der Strijdkrachten tot een versnelling van ons huidige optreden. Dat zei hij vandaag op een symposium van de Veerstichting in Leiden. Het publiek bestond onder anderen uit studenten wetenschappers, kunstenaars en journalisten. Hij nam zijn gehoor mee in de verandering van oorlogsvoering.
Hij benoemde dat ook onderzoeksnetwerken als Bellingcat met hun satellietbeelden meehelpen aan de openheid rond oorlog. “Zij dragen bij aan waarheidsvinding en ook dat is versnelling”. Volgens hem is het daarom voor Oekraïne van groot belang om een open internet te behouden. Dit niet alleen voor militaire doeleinden, maar ook zodat burgers geen Russische propaganda, maar de waarheid over de oorlog kunnen volgen.
2 duimen
Eichelsheim: “Oekraïne heeft echter geen eigen satellieten voor hun internet. Dus je doet wat de minister van digitale transformatie deed. Hij stuurde 2 dagen na de inval een tweet aan Elon Musk: help Oekraïne! Dit is een duidelijke versnelling in oorlogsvoering: geen lange achterkamergesprekken, maar met 2 duimen een verzoek doen. Binnen een etmaal kwam het antwoord dat Elon Musk Starlink had geactiveerd in Oekraïne. Dankzij dit bedrijf kunnen Oekraïense militairen met hun artillerie gericht Russische doelen bestoken. En Oekraïners hebben mede hierdoor nog steeds toegang tot internet.”
De CDS vertelde ook over het Amerikaanse cyber command. In plaats van wachten op een aanval gaan ze proactief te werk. Ze jagen op aanvallers van computernetwerken, in eigen land en, in overleg, bij bondgenoten. Zo leren ze de netwerken van hun bondgenoten begrijpen. En ze krijgen inzicht in wat hun tegenstanders aan het doen zijn.
China
Eichelsheim noemde China bij uitstek een voorbeeld met versnelling in het cyberdomein. Dat beschikt over 15 jaar over operationele wapensystemen die zonder enige menselijke tussenkomst kunnen functioneren, denkt hij. China heeft jarenlang bij Westerse landen gespioneerd om deze kennis op te bouwen. Hij benoemde dat ze daarmee systemen ontwikkelen waarmee het gevecht in fracties van seconden valt te beslechten. Een voorbeeld zijn de wapensystemen die razendsnel een doelwit kunnen aangrijpen zonder dat er iemand op een knop hoeft te drukken. Denk aan honderden drones die een raketafweersysteem op een fregat kunnen uitschakelen.
Kwetsbaar
Het leidt volgens Eichelsheim ook tot andere oorlogsvoering, waarbij sensoren en kunstmatige intelligentie de strijd voeren. Ethisch gezien noemde hij dit niet acceptabel, want het besluit om een doelwit te raken is aan de mens. Dat is zo afgesproken in Nederland. Maar wat als de tegenstander zich níet aan die ethiek houdt? En daardoor sneller is? En wint? “Dan zitten wij als Nederland écht vast in versnelling. En dan verliezen we het gevecht.” Eichelsheim noemde dit een van de grootste kwetsbaarheden van onze digitale wereld.
Geen wapen op podium
De organisatie van het symposium had Eichelsheim gevraagd alsjeblieft geen wapen mee te nemen op het podium. Hij snapte het verzoek, maar deed het toch. “Ik draag het al de hele tijd bij me.” Hij had het over de telefoon in zijn jaszak en “in jullie hand”, dat binnen één klik verandert in een wapen. “De informatie die de ander krijgt, kan hij gebruiken om je te chanteren, te stalken, te dwingen om te betalen. Onze digitale wereld is imperfect en als gebruikers zijn we kwetsbaar. De telefoon in jullie hand kan ongewild een wapen zijn die de strijd versnelt, zo waarschuwde hij.
Dialoog
De Veerstichting brengt topstudenten en zogeheten ‘vormgevers van de maatschappij’ samen. Het doel is om de dialoog over maatschappelijke onderwerpen tussen deze generaties te bevorderen.