Toespraak minister van Defensie Ruben Brekelmans Vrijheidsdefilé Wageningen (5 mei)
5 mei, Wageningen. Gesproken woord geldt.
Veteranen, excellenties, Your Excellency Prime Minister Tusk of Poland, Governor-General Simon, professor Van Vollenhoven, Ridder der Militaire Willems-Orde, representatives of the Allied Forces present here today, geachte aanwezigen,
Niet vaak in de Nederlandse geschiedenis beleefden we een periode van 80 jaar zonder oorlog. De vrijheid die wij vandaag vieren, is een uniek en zeldzaam voorrecht. Een voorrecht dat we in de eerste plaats danken aan de helden op de eerste rij. Zij riskeerden hun eigen veiligheid voor onze vrijheid.
Gentlemen, dear veterans, it’s a true honour to welcome you to Wageningen on this historic day. We are deeply grateful and forever indebted to you, for all you have done for our country. We value the great effort you’ve made to be with us today.
Wij danken onze vrijheid aan hen, aan menselijke, individuele moed. Maar ook aan collectieve politieke moed. Moed van geallieerde landen die hun zonen en dochters naar een oorlog stuurden die niet dichtbij was – maar die wél ging over gedeelde waarden. Over vrijheid en democratie, over recht boven macht.
De jaren daarop kwamen moedige vredesprojecten tot stand. Tegen de stroom in, tegen een achtergrond van angst en wantrouwen, sloegen de leiders van toen de handen ineen. De NAVO werd opgericht en oude vijanden verenigden zich in wat nu de Europese Unie is. Omdat, zo zei men toen, het monster van oorlog altijd weer opstaat.
Het monster leek getemd – decennialang. De NAVO en de EU garandeerden onze vrijheid. De vijand werd een bondgenoot. In het defilé lopen vandaag voor het eerst Duitse militairen mee – een krachtig symbool dat vroegere vijanden nu samen garant staan voor vrede.
Maar 80 jaar vrijheid heeft ons ook verblind. De mensen die oorlog en agressie in de ogen keken, zijn met steeds minder. We vergaten hoe dit monster zich in stilte voorbereidt, wacht en loert, soms weer tekenen van leven laat zien.
Tot het monster zich 3 jaar geleden in Oekraïne dichtbij en in volle wreedheid oprichtte. Opeens was de grootschalige agressie er weer: het geweld, het leed, de verwoesting. Nu waren wij het, die in actie moesten komen. Met daarbij de fundamentele vraag: Kijken we weg? Of staan we op?
Oorlog en agressie zijn terug in Europa en het is aan ons om de vrede te verdedigen. Daarom bouwen we een sterkere krijgsmacht. Daarom groeit Europa in eenheid en militaire kracht. De tijd vraagt ons opnieuw moedig te zijn, zowel individueel als samen. Niet omdat we oorlog willen voeren, maar om het zeldzame voorrecht van vrijheid te beschermen.
‘Nooit meer oorlog.’ Dat is wat we elkaar 80 jaar geleden hebben beloofd. Het is nu aan onze generatie om deze belofte door te geven aan onze kinderen en kleinkinderen. Zodat zij straks een eeuw van vrijheid kunnen vieren.
Met eensgezindheid en vastberadenheid is oorlog 80 jaar op afstand gehouden. Elkaar stevig vasthouden en ons niet uit elkaar laten spelen – dat is wat ons allen te doen staat.
Ik wens u een prachtige dag.