Genezing van acute doofheid na knal, schoten of ontploffing blijkt mogelijk

Er zijn volop preventieve maatregelen om gehoorschade, zoals acute doofheid, te voorkomen, bijvoorbeeld tijdens wapengebruik. En toch gaat het met enige regelmaat fout. Er is echter een methode om de schade na lawaaitrauma te beperken. Dat gebeurt met hyperbare zuurstoftherapie. Het gebruik van deze behandelmethode bij een zogenoemd lawaaitrauma, gebeurt wereldwijd vooral bij militairen. Inmiddels is in Nederland de 150e behandeld, waarvan bij de meesten met goed resultaat.

Vergroot afbeelding 3 militairen met wapen en de aanslag, in landelijk gebied, bij avond.
Acute doofheid kan ontstaan tijdens schieten, maar ook door bijvoorbeeld vuurwerk.

“Als je er maar snel bij bent”, benadrukt kapitein-ter-zee arts Robert Weenink. “En dan bedoel ik binnen 72 uur.”

Deze anesthesioloog past de therapie toe in het Amsterdam Universitair Medisch Centrum. Uiteraard hebben niet alleen militairen er baat bij, maar iedereen die te kampen krijgt met acute doofheid door hard geluid. Dat kan ook een gevolg zijn van bijvoorbeeld vuurwerk.

Vergroot afbeelding Afgebrande rotjes op straat.
Rotjes kunnen funest voor het gehoor zijn.

Minder schade

Dat er nu een therapie is, is best bijzonder. Nog niet zo lang geleden was doofheid na een lawaaitrauma eigenlijk een kwestie van pech hebben. Er waren volgens Weenink wel medicijnen die iets hielpen, maar verder viel er niets aan te doen. Totdat berichten uit het buitenland artsen bij Defensie ter ore kwamen. “Hyperbare zuurstoftherapie kon leiden tot een minder schade aan het gehoor”, zegt Weenink. “Behandeling hiermee is toen voor militairen geïntroduceerd.”

Vergroot afbeelding Een recompressiekamer, bekend uit de duikwereld.
Een recompressiekamer, bekend uit de duikwereld.

Trilharen

De therapie is pijnloos. De patiënt ademt 1,5 uur 100% zuurstof. Dat gebeurt in een uit de duikwereld bekende recompressiekamer, op een druk die overeenkomt met een duik van 14 meter diepte. Tijdens de 10 behandelingen die nodig zijn, krijgt het lichaam een zeer grote hoeveelheid zuurstof, die ook in het binnenoor aankomt en beschadigde trilharen herstelt.

Vergroot afbeelding Een recompressiekamer.
De binnenkant van een recompressiekamer.

Door knal, schoten of ontploffing

Alleen militairen en politiemensen met een fors gehoorverlies na een lawaaitrauma door een knal, schoten of ontploffing komen in aanmerking voor hyperbare zuurstoftherapie. Weenink: “Dat is omdat minder gehoorverlies doorgaans goed herstelt zonder deze behandeling.” Ook mensen die inmiddels permanente schade hebben na langdurige blootstelling aan geluid komen helaas niet in aanmerking. Het gaat echt om de acute fase.

Nederlandse ‘uitvinding’

Toepassen van hyperbare zuurstoftherapie is een Nederlandse ‘uitvinding’. De Amsterdamse chirurg professor Ite Boerema was grondlegger van deze behandeling en heeft die internationaal op de kaart gezet. De therapie wordt gebruikt voor het behandelen van uiteenlopende ziekten, niet specifiek voor acuut lawaaitrauma. In Nederland is Defensie voorloper op dit terrein.