Grandia: “De waarom-vraag ontbrak bij besluitvorming over Uruzgan”
De politieke besluitvorming over de missie in Uruzgan was vooral gebaseerd op een vergevorderd plan van Defensie. Niemand in de Tweede Kamer vroeg zich nog af waarom Nederland militairen naar Zuid-Afghanistan zou moeten sturen. Het is een van de conclusies in het boek van luitenant-kolonel Mirjam Grandia. Dat gaat over de besluitvorming die leidde tot de missie. Ze reikte haar boek vandaag uit aan minister Ank Bijleveld-Schouten.
Een Nederlandse en Britse generaal hadden een voortrekkersrol in het plan van Defensie. Zij bespraken volgens Grandia informeel de (on)mogelijkheden van militaire deelname in de provincies Uruzgan en Helmand.
Waarom wil Nederland militairen inzetten voor een bepaalde operatie? Dat moet de centrale vraag zijn van politici en beleidsmakers meent Grandia. Pas als die gefundeerd is beantwoord, komt de hoe-vraag aan de orde.
Bij de besluitvorming over de Uruzgan-missie (2006-2010) gebeurde dat dus niet. Het ging alleen nog over hoe militaire deelname eruit moest zien. “Politici blijven vaag over strategische doelen. Want hoe concreter het is, hoe makkelijker politici kunnen worden afgerekend op wat ze hebben toegezegd”, zegt ze in een interview met de NRC.
Losse eilanden
In het NRC-stuk noemt Grandia de samenleving, politiek en krijgsmacht losse eilanden met elk hun eigen belangen. “Meer dialoog zou helpen om elkaar beter te begrijpen en te doorgronden waarvoor we de krijgsmacht kunnen en willen inzetten”. Het politieke debat moet volgens haar gaan over de werkelijke redenen om ergens militair in te grijpen met alle risico’s van dien. “Als dat een bondgenootschappelijke verplichting is, benoem dat dan. Dat is prima en legitiem. Maar de krijgsmacht is geen verkapte vorm van ontwikkelingswerk. Vaak zie je de neiging het wel zo te formuleren: alsof Nederland een morele verplichting heeft ergens ‘ontwikkeling’ te brengen en daar dan militairen op afstuurt.”
‘Inescapable Entrapments? The civil-military decision paths to Helmand and Uruzgan’ geeft een unieke inkijk in de formele en informele, (inter)nationale civiel-militaire besluitvormingsprocessen die leidden tot de inzet van de Nederlandse krijgsmacht in Uruzgan en de Britse in Helmand. Grandia sprak in beide landen met meer dan 100 politieke en militaire besluitvormers.
Grandia is docent internationale veiligheidsstudies aan de Nederlandse Defensie Academie (NLDA). Ze ging zelf 2 keer op uitzending naar Afghanistan.
Engelstalige paperback
‘Inescapable Entrapments? is een Engelstalige paperback van 300 pagina’s, uitgegeven door Leiden University Press. Een exemplaar kost € 54,50. ISBN: 9789087283643.