Geschiedenis Vliegbasis Gilze-Rijen

De eerste vliegbeweging van de ‘Eerste Nederlandsche Vliegvereeniging’ dateert van 11 maart 1910. Het militaire vliegen begon op 11 augustus 1913. Toen landde luitenant William Carel Johan Versteegh met zijn Farman-vliegmachine op de Molenheide.

Vergroot afbeelding Een Farman HF-20 met personeel van de Luchtvaartafdeeling voor de houten hangars op de Molenheide in 1914.
Een Farman HF-20 met personeel van de Luchtvaartafdeeling op Molenheide in 1914.

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkten er enkele militairen op de Molenheide. Zij waren verantwoordelijk voor het onderhoud aan de machines en de verzorging van een aantal vliegers.

Fliegerhorst Gilze-Rijen

Tijdens de mobilisatie in 1939 kwam een echt detachement op het vliegveld. Dat had een aantal Fokker CX- en Koolhoven FK-51-toestellen. Op 16 mei 1940 nam de Luftwaffe van het Duitse leger het veld over. Ze bouwden het uit tot een groot en modern veld en noemden het Fliegerhorst Gilze-Rijen. Tot 15 augustus 1944 werd het veld herhaaldelijk gebombardeerd door de geallieerden, die het na de bevrijding overnamen.

Vergroot afbeelding Vliegbasis Gilze-Rijen in 1953.
Gilze-Rijen 1953

Opleidingen

In 1946 werd Vliegbasis Gilze-Rijen een actieve basis waar vliegers en verkeersleiders werden opgeleid. Het was onderdeel van de Nederlandse luchtmacht en viel onder het toenmalige Commando Luchtvaart Opleidingen. Daarnaast vonden ook andere militaire opleidingen plaats.


Komst jachtvliegtuigen

Met de komst van de NF-5-straalvliegtuigen in 1972 werd de vliegbasis een operationeel veld. Met 2 startbanen, vliegtuigshelters, commandobunkers en een moderne verkeerstoren. Op 18 januari 1983 gingen de vliegbases Gilze-Rijen en Eindhoven samen en kregen ze 1 commandant. Geleidelijk werden in 1991 de NF-5‘s uitgefaseerd en door de F-16 vervangen. Op 1 juli 1995 verdwenen de F-16´s van Vliegbasis Gilze-Rijen.

Helikopters

Vanaf dat moment maakte de basis deel uit van de Tactische Helikopter Groep van de Koninklijke Luchtmacht. Samen met Vliegbasis Soesterberg die de Alouette-, Chinook- en Cougar-helikopters huisvestte. In 1996 kwamen de eerste Apache-gevechtshelikopters naar Gilze-Rijen. Die werden geleased van de US Army. In het begin waren er 2 Apachesquadrons, 301 en 302. De laatste is opgegaan in 301 Squadron.

Vergroot afbeelding 2 Apache-gevechtshelikopters.
Apache AH-64D.

Begin Defensie Helikopter Commando

Sinds het ontstaan van het Defensie Helikopter Commando (DHC) in juli 2008 kwamen ook de Alouettes, Chinooks en Cougars op Gilze-Rijen.

De helikopters van het DHC worden wereldwijd ingezet voor humanitaire en crisisbeheersingsoperaties. Zo zijn de helikopters tussen 2001 en 2011 bijna onafgebroken op uitzending geweest naar onder meer Eritrea, Djibouti, Irak en Afghanistan.

Ook in Nederland is het helikopteronderdeel zeer actief. Zo helpen de transporthelikopters bij brandbestrijding en leveren Apaches bijstand aan het ministerie van Justitie bij het opsporen van bijvoorbeeld een voortvluchtige.

Tot januari 2015 voerden Search and Rescue-helikopters evacuaties uit vanaf de Waddeneilanden en boorplatforms in de Noordzee. Eerst met Alouettes, later met de AB412 Augusta Bell.