Strategische belangen centraal in arctische arena

Zr.Ms. Rotterdam, Zr.Ms. Karel Doorman, Zr.Ms Schiedam en Zr.Ms. Van Amstel nemen vanaf vandaag deel aan de grote amfibische oefening Joint Viking bij Noorwegen. Daarvoor scheept de Rotterdam een groot contingent mariniers in van 1 Marine Combat Group uit Doorn. In aanloop naar het amfibische optreden hebben de 4 marineschepen het zeegebied in internationaal verband veilig gesteld tijdens Joint Warrior.

Vergroot afbeelding Een oefening met marineschepen.
Tijdens Joint Warrior is het zeegebied in internationaal verband veilig gesteld.

Deze Britse oefening speelde zich op volle zee af. Het draaide om het activeren van de Joint Expeditionairy Force (JEF). Dit is een samenwerkingsverband van Denemarken, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Nederland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, IJsland en Zweden. De taakgroep kan snel reageren op acute crisissituaties en bedreigingen voor de Europese vrede en veiligheid.

Net als Joint Warrior is ook de Noors-geleide Joint Viking een oefening binnen het hoogste deel van het geweldsspectrum. De deelnemende NAVO-landen tijdens deze vervolgoefening zijn Denemarken, Nederland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De aspirant NAVO-lidstaten Finland en Zweden zijn echter ook weer van de partij.

Overal ter wereld

De JEF staat onder leiding van de Nederlandse commandeur Jeanette Morang. Zij stuurt 18 schepen aan, inclusief ingescheepte helikopters en landingseenheden. Morang: “Om gezamenlijk te kunnen optreden is het noodzakelijk dat de deelnemers naadloos op elkaar aansluiten. Alleen door samen te oefenen kun je de kennis en ervaring die dit vraagt opbouwen en behouden. Daarom oefenen we ook veel en niet alleen in onze eigen wateren, maar overal ter wereld. Noorwegen biedt ons hier de mogelijkheid om onze eenheden onder extreem uitdagende omstandigheden te trainen.”

Vergroot afbeelding Marineschepen op zee.
Zr. Ms. Karel Doorman is een van de deelnemende schepen.

Landingen en paradroppings

De focus van Joint Viking ligt op de verdediging van het Noorse grondgebied. Dit jaar voeren de deelnemende landen (indien het weer meezit) niet alleen amfibische landingen uit op de ruige kust in het noorden van Noorwegen. Een aantal landen levert ook militairen voor de paradroppings, verder landinwaarts. Nederland heeft hiervoor mariniers paraat.

Naast de schepen en mariniers bestaat de Nederlandse deelname nog uit 2 Cougar-transporthelikopters, een NH90-maritieme gevechtshelikopter, geneeskundig personeel van de landmacht en medisch specialisten van het Instituut Samenwerking Defensie en Relatieziekenhuizen.

Toegenomen agressie

Door opwarming van de aarde is de Noordelijke Zeeroute beter bevaarbaar. Deze doorvaart is voor Rusland de toegang tot de Atlantische Oceaan en Europa. Het is dus strategisch belangrijk om deze wateren te controleren. Verder grenst het uiterste noorden van Noorwegen, en daarmee het NAVO-verdragsgebed, aan Rusland. De toegenomen Russische agressie vormt reden voor de NAVO om intensiever te oefenen onder arctische omstandigheden. Het gebied is verder rijk aan grondstoffen, dus ook van strategisch belang voor de economie en energiehuishouding.

Joint Viking duurt tot en met 17 maart.