Zr.Ms. Urk (uit dienst gesteld)
Zr.Ms. Urk was een van de mijnenjagers van de marine. Deze schepen maken deel uit van de Alkmaar-klasse.
Mijnenjager
De hoofdtaak van de mijnenjagers is het vrij houden van de zee, de kustwateren en de havenmondingen van explosieven. Daarnaast beschermen ze maritieme eenheden in een mijngevaarlijk gebied door mijnenbestrijdingsoperaties uit te voeren.
Op de boeg staat de NAVO-aanduiding van de mijnenjager: M861.
Geschiedenis Zr.Ms. Urk
- Kiel gelegd: 1 oktober 1984.
- Te water gelaten: 4 oktober 1986.
- In dienst gesteld: 10 december 1986.
- Uit dienst gesteld: 22 juni 2022.
Voorgangers
- 1653-1673: linieschip, Admiraliteit van Zeeland.
- 1688-1712: schip, Admiraliteit van Zeeland.
- 1693-1696: schip, Admiraliteit van Zeeland.
- 1733-1782: linieschip, Admiraliteit van Zeeland.
- 1747-1747: hoeker, Admiraliteit van Zeeland.
- 1947-1956: motormijnenveger.
Waar komt de naam vandaan?
Urk is een gemeente in de provincie Flevoland. Voor de inpoldering van de Noordoostpolder was Urk een eiland in de Zuiderzee, tegenwoordig is het een vissershaven aan de IJsselmeerkust.
Het is binnen de marine een oude traditie om schepen te vernoemen naar steden. Grote steden geven hun naam aan grote schepen, zoals Zr.Ms. Rotterdam en Zr.Ms. Amsterdam (2014 uit dienst gesteld) . Mijnenjagers, en vroeger de mijnenvegers, worden veelal vernoemd naar middelgrote of kleine steden.
Urk, een oude keileembult in de voormalige Zuiderzee, is altijd een eiland geweest, totdat op 3 oktober 1939 de dijk Lemmer-Urk werd gesloten.
De vroegste annalen waarin Urk wordt genoemd, dateren van 1.000 jaar geleden. In 966 komt Urk als "een eiland in het Almare" en als grondgebied behorend tot de gouw Salland voor het eerst voor in de afschriften van oorkonden. Hierin wordt mededeling gedaan dat Keizer Otto de Grote de ene helft van Urk aan het Pantaleonsklooster te Keulen gaf en de andere helft aan de St. Vitusabdij in Hoog-Elten.
Over het ontstaan van de naam van het eiland bestaat geen sluitende verklaring. Toch lijkt het begrip hoogte, dat wel als mogelijke betekenis is genoemd, een goede gissing te zijn. Etymologisch staat Urk naast Ork, wat onder meer inhoudt onhandelbaar, koppig, onverzettelijk; begrippen die in beeldende zin wel passen bij een uit het water oprijzende hoogte, gelijk een rots.
In het jaar 1660 kwam Urk in het bezit van de stad Amsterdam. Aan Amsterdam en in het bijzonder aan burgemeester Nicolaas Witsen, heeft Urk veel te danken gehad. De belangstelling van Amsterdam voor Urk was een gevolg van de ligging van het eiland aan de drukke scheepvaartroute in de Zuiderzee.
Het behouden van Urk bleek door het vele onderhoud aan de zeeweringen echter een kostbare zaak te zijn. Op 4 april 1792 gaf Amsterdam het lastige domein terug aan de Staten van Holland als leenheren. In 1814 werd Urk een Noord-Hollandse gemeente.
Als op 28 mei 1932 de Afsluitdijk dicht gaat, houdt de Zuiderzee op te bestaan en wordt het water bij Urk langzamerhand zoet. Urk krijgt in 1948 zijn eerste wegverbinding met de vaste wal en behoort vanaf 1950 tot de provincie Overijssel. Per 1 januari 1986 is het overgegaan naar de nieuwe provincie Flevoland.
Embleem
Het embleem is ontleend aan het gemeentewapen van Urk. Een schelvis van zilver.