Oorlog Oekraïne jaagt Europese innovatie en militaire mobiliteit aan

Er wordt € 500 miljoen extra vrijgemaakt voor militair materieel voor Oekraïne. Dit maakten de Europese Defensieministers, onder wie Kajsa Ollongren, vandaag bekend in Brussel. Het extra geld komt bovenop de  € 1,5 miljard van de Europese Vredesfaciliteit. De Oekraïense minister van Defensie Oleksiy Reznikov haakte digitaal aan bij het overleg. De oorlog in zijn land stond centraal. In het bijzonder de steun aan Oekraïne, maar ook maatregelen om de Europese slagkracht te vergroten.

Dit laatste is door de Russische invasie belangrijker dan ooit. Mede daarom besloot het Europees Defensieagentschap (EDA) tot de oprichting van een innovatiehub. Doel van de Hub for EU Defence Innovation is het versterken van Europa’s innovatiekracht door de samenwerking tussen lidstaten aan te jagen en te coördineren. Het knooppunt moet ook zorgen voor aansluiting met andere Europese programma’s. Denk aan de European Innovation Council en innovaties uit de civiele markt.

Zorgen voor samenhang

De innovatiehub moet verder zorgen voor samenhang met NAVO-activiteiten. Het initiatief wordt stapsgewijs ontwikkeld. Dit jaar nog beginnen de deelnemers met het uitwisselen van de lessen die zij zelf hebben geleerd op nationaal niveau. Er komt bovendien een innovatie-prijs voor de industrie, inclusief het midden- en kleinbedrijf. In 2023 en 2024 worden deze activiteiten uitgebreid met initiatieven die zich meer richten op experimenten.

Vergroot afbeelding Minister Kajsa Ollongren spreekt met collega's tijdens het overleg van de Europese Defensieministers in Brussel.
Minister Kajsa Ollongren in gesprek met collega's.

Nationale investeringen beter afstemmen

Op dit moment analyseren de Europese Commissie en het EDA de Defensie-investeringen van de lidstaten. De regeringsleiders hebben aangegeven de uitgaven aanzienlijk te verhogen. Het investeren in gezamenlijke projecten wordt daarbij gestimuleerd. Dat geldt ook voor het gezamenlijk aankopen van militaire middelen. Verder wordt er geïnvesteerd in capaciteiten die nodig zijn om het volledige scala aan missies en operaties uit te voeren.

Om de investeringen beter op elkaar af te stemmen, volgt nu eerst een analyse van de tekortkomingen. Gekeken wordt met welke initiatieven de Europese technologische en industriële defensiebasis is te versterken. Een rapport hierover verschijnt naar verwachting binnenkort en dient als input voor de Europese Raad van eind mei.

Nederland facilitator militaire mobiliteit

Een ander aspect dat nauw samenhangt met Europa’s slagkracht, is mobiliteit. Nederland maakt zich al langer hard voor verbeterde militaire mobiliteit. Hiervoor geldt dat de urgentie verder is toegenomen door de aanval op Oekraïne. Minister Ollongren kondigde aan nog nadrukkelijker het voortouw te nemen: “Nederland neemt binnen  het EDA de rol van facilitator op zich. Het EDA heeft al een goed overzicht gemaakt van de capaciteiten die nodig zijn om militaire mobiliteit te verbeteren. Als facilitator gaan wij de lidstaten stimuleren om die capaciteiten gezamenlijk te ontwikkelen. Hierdoor kunnen mensen en middelen makkelijker worden verplaatst.”