Onderzoek levert geen nieuwe inzichten burnpits op

Uit onafhankelijk onderzoek van het IRAS (Institute for Risk Assessment Sciences van de Universiteit Utrecht) zijn geen nieuwe inzichten naar voren gekomen. Het valt niet uit te sluiten dat burnpits gezondheidsproblemen veroorzaken bij militairen tijdens en na uitzending. De kans dat dit ook gebeurt en om welke gezondheidsproblemen het dan gaat, kan niet worden beoordeeld.

Het IRAS voerde in opdracht van Defensie een (aanvullende) literatuurstudie uit. Burnpits zijn kuilen waarin afval werd verbrand in missiegebieden, met name Afghanistan, Irak en voormalig Joegoslavië. Over een mogelijke relatie tussen gezondheidsproblemen en de uitstoot van burnpits valt alleen op individueel niveau iets te zeggen. Defensie biedt (oud-)werknemers de mogelijkheid om dit te laten onderzoeken.

Aanleiding

Eind 2018 ontving Defensie signalen over militairen die uitgezonden zijn geweest en gezondheidsklachten zouden hebben gekregen door de uitstoot van burnpits. Daarop werd een onafhankelijk meldpunt geopend voor (oud-)werknemers die ziek denken te zijn geworden door de uitstoot van burnpits of zich zorgen maken.

Het Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (CEAG) bekeek begin 2019 de binnengekomen meldingen en relevante wetenschappelijke publicaties. Het concludeerde dat die geen eenduidig beeld geven over de relatie tussen gezondheidsklachten en de uitstoot van burnpits. Overigens gebruikt Defensie al jaren geen burnpits meer.

Op verzoek van Defensie valideerde het IRAS de CEAG-beschouwing. Deze beoordeling bevestigde de CEAG-uitkomsten. Om toch meer duidelijkheid te krijgen over een mogelijke relatie tussen blootstelling aan uitstoot van burnpits en gezondheidsklachten onder (ex-)militairen vroeg Defensie het IRAS om een aanvullende literatuurstudie.

Verschillende factoren

Het IRAS concludeert nu dat de eerdere conclusies onveranderd blijven en worden versterkt. Er is weinig reden om te twijfelen aan de aanname dat burnpit-emissies gezondheidseffecten kunnen hebben. Rondom burnpits kan sprake zijn van risicovolle, ongezonde concentraties fijnstof, verbrandingsgassen en andere verbrandingsproducten.

De kans dat dit echt gebeurt en om welke gezondheidsproblemen het dan zou kunnen gaan, kan niet worden beoordeeld. Dit is afhankelijk van de aard en mate waarin militairen zijn blootgesteld. Dat wordt weer bepaald door verschillende factoren, zoals:

  • afstand tot een burnpit;
  • meteorologische omstandigheden zoals de windrichting;
  • soort en hoeveelheid verbrand afval;
  • duur en frequentie dat iemand is blootgesteld aan de uitstoot.

Over deze factoren is te weinig informatie beschikbaar. Als iemand denkt klachten te hebben door het werk, dan wordt dit per individu beoordeeld. Als het onderzoek uitwijst dat gezondheidsschade kan zijn veroorzaakt door een burnpit, dan kan iemand een beroep doen op de regeling ‘volledige schadevergoeding’.
Daarnaast werd het CEAG om een 2e beschouwing van de meldingen gevraagd, vanwege nieuwe meldingen. Dit leverde ook geen nieuwe inzichten op.

Mogelijkheid gesprek

Defensie informeert de (oud-)werknemers die een melding hebben gedaan over de uitkomsten. Ook wordt de mogelijkheid geboden om hierover met Defensie in gesprek te gaan. (Oud-)werknemers kunnen hierbij aangeven waaraan zij behoefte hebben. Uiteraard blijft Defensie de wetenschappelijke ontwikkelingen en literatuur rond burnpits nauwlettend volgen.