Wat gebeurt er nu met het luchthavenbesluit Gilze-Rijen?

Wanneer gaat het overleg over het luchthavenbesluit verder?

Het is lastig om te zeggen wanneer het luchthavenbesluit De Peel klaar is. Dit hangt af van het besluitvormingsproces. Denk hierbij aan de uitvoering van (extra) onderzoeken en goed overleg met omwonenden. Daarnaast kost de overgang naar een nieuwe rekenmaat voor geluidshinder (van Ke naar Lden) nog veel voorbereiding en overleg. Door dit alles is het voorlopig ook nog niet duidelijk wanneer het luchthavenbesluit Gilze-Rijen weer kan worden opgepakt. Via deze website, lokale media en de COVM houdt Defensie u hiervan op de hoogte.

Wat is er al gebeurd?

Defensie werkt vanaf 2016 aan een nieuw luchthavenbesluit voor Vliegbasis Gilze-Rijen. Van 2016 tot 2019 presenteerde Defensie verschillende documenten: de Conceptnotitie Reikwijdte & Detailniveau Milieueffect, een reactie op zienswijzen Conceptnotitie Reikwijdte & Detailniveau Milieueffect en commissie m.e.r. en het ontwerp-luchthavenbesluit.

Omwonenden en andere belanghebbenden konden reageren op de Conceptnotitie Reikwijdte & Detailniveau Milieueffect en op het ontwerp-luchthavenbesluit. In deze periode waren er overleggen, gesprekken en informatieavonden met omwonenden, COVM-leden en lokaal en regionaal bestuur. Er kwamen meer dan 800 zienswijzen op het ontwerp-luchthavenbesluit. Hierin kwam de omgeving met suggesties en bezwaren op de plannen van Defensie.

Op 25 november 2019 presenteerde Defensie de reactienota milieueffectrapportage en het ontwerp-luchthavenbesluit Gilze-Rijen op hoofdlijnen. Deze nota en de hierop volgende COVM-bijeenkomst van 4 december 2019 maakte heel wat los in de omgeving van vliegbasis Gilze-Rijen.  Op 12 februari 2020 bezocht staatssecretaris van Defensie Barbara Visser de mensen in de omgeving van de vliegbasis en beloofde ze enkele maatregelen.

Op woensdag 9 september 2020 stuurde Defensie een Informatienota uit als antwoord op eerder ingediende zienswijzen op de milieueffectrapportage en het ontwerp-luchthavenbesluit Gilze-Rijen. Een inloopbijeenkomst voor omwonenden werd gehouden op donderdag 17 september 2020. 

Nog niet alle zienswijzen in de nota zijn beantwoord omdat deze nog onderwerp van gesprek zijn met de omgeving. In een definitieve reactienota worden deze wel beantwoord. Die nota wordt verwacht nadat een luchthavenbesluit voor De Peel klaar is.

Toch alvast verder

Het luchthavenbesluit ligt dus even stil. Defensie heeft in overleg met de gemeente besloten de tussentijd niet onbenut te laten. Totdat de formele procedure weer wordt hervat, zet Defensie in overleg met de omgeving al een aantal stappen. Deze hebben te maken met het luchthavenbesluit en kunnen betrokken partijen dichter bij elkaar brengen. Ze komen uit de gesprekken over hinderbeleving en het luchthavenbesluit. De stappen met uitleg leest u hieronder.

Stappen die nu al worden genomen

De staatssecretaris van Defensie bezocht 12 februari 2020 de omgeving van Vliegbasis Gilze-Rijen. Ze heeft toen gezegd dat Defensie tegemoet komt aan enkele wensen van betrokken partijen. Welke maatregelen zijn dat en wanneer gaan ze in?

Openbaar maken zienswijzen (anoniem)

Defensie maakt de ingediende zienswijzen op het ontwerp-luchthavenbesluit en de milieueffectrapportage openbaar. Ze komen na de zomer (2020) op de website van de COVM. Namen worden daarbij onherkenbaar gemaakt. Tijdens de laatste COVM-vergadering van 4 december 2019 is om deze actie gevraagd. Actienemer is het ministerie van Defensie.

Toch al reactie op zienswijzen

Normaal geeft Defensie haar reactie op de zienswijzen wanneer het luchthavenbesluit helemaal klaar is. Dat kan nu niet omdat een aantal keuzes in het luchthavenbesluit nog moet worden gemaakt. Omdat mensen die een zienswijze hadden ingediend wachtten op een reactie, beantwoordde Defensie een deel van de opmerkingen en vragen wel. Deze informatienota verscheen in september 2020 op de website van de COVM en op deze website van Defensie. Ook werd hij toegestuurd aan de indieners van zienswijzen. Actienemer was het ministerie van Defensie.

Geluidsmeetnet klaar

Het geluidsmeetnet rond de vliegbasis wordt volledig operationeel en wordt een permanent geluidsmeetnet. Een zogenoemde auditcommissie kijkt mee met de rapporten en gegevens van Defensie. Wijkt het gemeten geluid bijvoorbeeld af van het vooraf door Defensie berekende geluid? Dit helpt de kwaliteit en betrouwbaarheid van het meetnet. Dit is voor eind 2020 gereed. Actienemer is het ministerie van Defensie, waarbij de auditcommissie geluidsmeetnet Vliegbasis Gilze-Rijen meekijkt.

Maatregelen rattle noise

Een rapport van TNO uit 2017 gaat over de gevolgen van rattle noise (in dit geval rattle door helikopters). In het rapport staat dat 201 woningen voor rattle-noise-maatregelen in aanmerking komen. Het rapport noemt ook de mogelijke maatregelen en beschrijft hoe dit moet gebeuren.

Voor het uitvoeren van het plan en de maatregelen worden afspraken gemaakt met het Bureau Sanering Verkeerslawaai. Defensie blijft verantwoordelijk voor een goed resultaat. Defensie houdt vanaf 2022 geld vrij voor het uitvoeren van mogelijke maatregelen.

Op verzoek van omwonenden is aanvullend onderzoek uitgevoerd. Defensie gaf samen met het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) invulling aan dit verzoek. Het doel daarbij was de conclusies uit eerder onderzoek te verifiëren. Daarbij gaat het met name om de conclusie dat rattle kan optreden als het geluidniveau tijdens een passage van een Chinook-transporthelikopter buiten voor de gevel van een woning 75 dB(A) of hoger is.

Eind 2021 en begin 2022 hield Defensie samen met NLR testvluchten boven de gemeente Gilze en Rijen. De vluchten met een Chinook-transporthelikopter vonden in 2021 plaats op 14 oktober en op 2 en 11 november, en in 2022 op 21 januari.

De resultaten van dit onderzoek naar rattle in woonhuizen nabij Vliegbasis Gilze-Rijen zijn 8 juni 2022 gedeeld met betrokken partijen.

Overgang geluidshindermaat van Ke naar Lden

Defensie heeft het NLR opdracht gegeven uit te zoeken op welke manieren een overgang van geluidshindermaat Ke naar geluidshindermaat Lden plaats kan vinden. In 2020 worden deze scenario’s verwacht. Voor eind 2020 overlegt Defensie over de scenario’s met overheden en omwonenden rond de vliegbases. Actienemer is het ministerie van Defensie samen met de Koninklijke Luchtmacht.

Verbeteren klachtenregistratiesysteem

Defensie onderzoekt in 2020 samen met omwonenden of het systeem om klachten te registreren en afhandelen goed werkt. En of er verbeteringen mogelijk zijn. Het onderzoek wordt momenteel uitgevoerd door bureau Het Gouden Oor. De actienemer is de Koninklijke Luchtmacht.

Afspraken Historische Vlucht

In juni 2020 legt Defensie in een convenant afspraken vast met Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht. Enkele afspraken: er mogen hooguit 4.000 vliegtuigbewegingen per jaar zijn, en er komt elke maand 1 zondag waarop de Historische Vlucht niet vliegt. Actienemer is Commandant Defensie Helikopter Commando.

Verplaatsen noordelijke oefenslope

In 2020 of 2021 gaat de noordelijke oefenslope naar een meer centraal punt op het terrein. Aanvliegoefeningen vinden daardoor meer plaats boven de vliegbasis zelf. Het Rijksvastgoedbedrijf neemt deze opdracht voor haar rekening en coördineert de planning. Actienemer is Commandant Defensie Helikopter Commando, samen met Rijksvastgoedbedrijf.

Halvering returnveldfunctie

Defensie heeft gezegd dat de returnveldfunctie wordt gehalveerd. Dit wordt vastgelegd in het luchthavenbesluit, maar er kan vanaf nu rekening mee worden gehouden bij het beoordelen van bouwplannen in de zogeheten 35 Ke-contour aan de noord- en de zuidkant van de vliegbasis. Actienemer voor de beoordeling van bouwplannen is het Rijksvastgoedbedrijf.

Meer gebruik van andere vliegbases

Vanaf de zomer in 2020 wordt tot 10% van het totaal aantal helikoptervliegtuigbewegingen meer gebruik gemaakt van andere vliegvelden, waaronder vliegbasis Deelen. Actienemer is Commandant Defensie Helikopter Commando.

Overleg met bewonersgroepen

Defensie vraagt aan de gemeente advies hoe het verdere overleg over het luchthavenbesluit met omwonenden georganiseerd kan worden. Actienemer is het ministerie van Defensie met de gemeente Gilze-Rijen en Commandant Defensie Helikopter Commando.