Strategische Monitor 2021: Nederland en EU moeten steviger veiligheidsbeleid voeren

Het is noodzakelijk dat Nederland een steviger en zelfstandiger veiligheidsbeleid heeft, met het oog op de vele mondiale dreigingen en problemen. Nederland en Europa moeten meer verantwoordelijkheid voor hun eigen veiligheid nemen, en voor het creëren van vrede en stabiliteit in hun eigen regio. Daarvoor moet onder meer een effectievere en robuustere militaire capaciteit komen. Dat schrijven The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) en Instituut Clingendael in de jaarlijkse Strategische Monitor.

Het rapport stelt onder meer dat Nederland en Europa op het gebied van vrede en veiligheid nog altijd te afhankelijk zijn van de Verenigde Staten. Die relatie is onder de vorige president Donald Trump onder druk komen te staan en moet weer worden versterkt.

De verkiezing van Joe Biden als nieuwe president van de Verenigde Staten mag volgens de instituten als een opluchting gevoeld worden. Toch klinkt vanuit HCSS en Clingendael de waarschuwing dat de relatie waarschijnlijk niet terugkeert naar het niveau van voor 2016, maar permanent is veranderd.

Deze verandering biedt echter ook kansen om de relatie met de VS beter in evenwicht te brengen, maar de onderzoekers adviseren dat wel te doen vanuit een positie van gelijkwaardigheid. Ook kunnen Nederland en de EU zich beter proberen te positioneren om te gedijen in een snel veranderende wereld. Daarvoor moeten Nederland en de EU meer verantwoordelijkheid nemen voor de eigen veiligheid.

Defensievisie 2035

Het rapport sluit daarmee dus goed aan op de conclusies die in de Defensievisie 2035 worden getrokken. Nederland moet de komende periode Europa versterken om beter in staat te zijn de eigen belangen en waarden te beschermen. Daarvoor is een sterk en robuust militair vermogen essentieel en ook Nederland moet daaraan zijn aandeel leveren. 

Een goede 1e stap zou daarbij zijn om het defensiebudget te laten groeien naar het gemiddelde dat de Europese bondgenoten aan hun Defensie uitgeven. Daarvoor moet jaarlijks 4 miljard euro extra aan Defensie worden uitgegeven. Nederland behoort nu nog tot de Europese NAVO-landen die (gemeten als percentage van het bruto binnenlands product) het minste aan Defensie uitgeven. Zonder verdere investeringen dalen de uitgaven aan Defensie zelfs vanaf 2023.

“Deze conclusie in de Strategische Monitor onderstreept onze eigen analyse en maakt de noodzaak voor Nederlandse investeringen in veiligheid en dus ook in Defensie nog eens glashelder”, zegt minister Ank Bijleveld-Schouten. “Dit kabinet heeft met 1,7 miljard aan structurele investeringen en 1,7 miljard incidenteel een goede eerste stap gezet, maar er is meer nodig. We moeten niet wegkijken van de zorgwekkende toenemende dreiging in de wereld en de veranderende verhoudingen. We moeten die juist onder ogen zien en daar naar handelen. Ook om een betrouwbaar bondgenoot te kunnen zijn.”