Maritieme antipiraterijoperaties Somalië
- Duur missie
- 28 oktober 2005 - heden
- Aantal militairen
- 1.366
- Dodelijke slachtoffers
- 2
- Dapperheidsonderscheidingen
- geen
Door samenvoeging van Brits en Italiaans Somaliland ontstond in 1960 de Republiek Somalië. Sindsdien kent de Somalische bevolking weinig vrede en veiligheid. Het land vocht een oorlog uit met buurland Ethiopië, zuchtte onder een dictatuur, viel uiteen en ging vanaf begin jaren ‘90 gebukt onder een strijd tussen etnisch verdeelde clans.
Er was geen overheidsgezag en een gebrek aan eerste levensbehoeften. Dat bracht clans en criminelen in de kuststreken ertoe zich te richten op de duizenden schepen die jaarlijks de 3.025 kilometer lange kustlijn van Somalië passeren.
Piraterij
Dat gold ook voor vissers die hun vangsten zagen teruglopen door de illegale visserij binnen de Somalische territoriale wateren, ook een gevolg van het ontbrekende overheidsgezag. Veel vissers gaven zich noodgedwongen over aan piraterij om het hoofd boven water te houden. Piraterij was voor de Somaliërs een winstgevende en relatief risicoloze onderneming. Zeker binnen de territoriale wateren van Somalië lag de buit als het ware voor het oprapen. Geen enkele autoriteit in het gebied kreeg grip op de piraterij.
De internationale gemeenschap trad gezamenlijk op tegen de Somalische piraterij. Dat was voor het eerst onder de vlag van operatie Enduring Freedom (OEF) – de sinds '9/11' door de Verenigde Staten gestarte operatie tegen internationaal terrorisme. Ondertussen bereidde de Verenigde Naties-Veiligheidsraad een gerichte antipiraterijoperatie voor door een internationaal vlooteskader. Op verzoek van zowel de Veiligheidsraad als het World Food Program (Wereldvoedselprogramma, WFP), begon onder meer Nederland, in afwachting daarvan alvast met nationale operaties.
In dat kader zette de Koninklijke Marine in 2008 tweemaal een fregat in om voedseltransporten van het WFP te begeleiden. Daarnaast besloot ook de NAVO tijdelijk enkele schepen in te zetten. Deze tijdelijke oplossingen werden overbodig toen de lidstaten van de Europese Unie (EU) eind 2008 een vlooteskader voor de kust van Somalië ontplooiden. De EU gaf hiermee gehoor aan de oproep van de VN-Veiligheidsraad om de Somalische piraterij in internationaal verband te bestrijden (operatie Atalanta). Enkele maanden later zette ook de NAVO een eskader in (operatie Allied Protector, later Ocean Shield genoemd). Nederland nam deel aan beide operaties.