Onderzeeboten

De onderzeeboten van de Walrusklasse worden voortgestuwd door dieselmotoren en zijn niet-nucleair. Ze onderscheiden zich omdat ze groot genoeg zijn om veel voorraden en brandstof mee te nemen. Daardoor kunnen ze lange tijd en ver van huis opereren. Maar tegelijk zijn ze klein genoeg om in ondiep water dicht bij de kust te komen. De kracht van de onderzeeboot is dat hij ongezien kan opereren. Dit kan in oorlogstijd maar ook in crisissituaties. De onderzeeboot kan bijvoorbeeld verkenningen uitvoeren en inlichtingen verzamelen zonder dat een crisis escaleert.

Lees ook: 
Bouw nieuwe onderzeeboten voorlopig gegund aan Naval (15 maart 2024), 
Defensie versterkt vuurkracht met raketartillerie en langeafstandswapens (3 april 2023) 

Voor Nederland is militaire capaciteit boven maar ook onder water van groot belang. Als maritiem handelsland heeft Nederland grote zeehavens en wereldwijde maritieme belangen. Ook zijn de Nederlandse onderzeeboten een belangrijke nichecapaciteit voor de NAVO en de EU: er zijn er weinig van, wat ze extra waardevol maakt.

Taken onderzeeboten

De onderzeeboten hebben verschillende (hoofd)taken:

  • Opsporen en vernietigen van vijandelijke onderzeeboten en oppervlakteschepen.

  • Ongemerkt verzamelen van strategische of tactische inlichtingen met hun eigen sensoren, ook in vredestijd.

  • Ze zijn uitvalsbasis en ondersteuning van special operations forces.

  • Ze zijn doelboot voor oefeningen met fregatten en helikopters.

  • Ze leggen zeemijnen.

Walrusklasse

De Walrusklasse telt 3 onderzeeboten:

Zr.Ms. Walrus (S802, 1992 in dienst) is op 12 oktober 2023 als eerste onderzeeboot van de Walrusklasse uit dienst gesteld.

Specificaties

  • lengte: 68 meter
  • breedte: 8,5 meter
  • diepgang: 7,5 meter
  • duikdiepte: > 300 meter
  • waterverplaatsing: 2.450 ton (boven water), 2.800 ton (onder water)
  • voortstuwing: dieselelektrisch (3.132 kilowatt)
  • maximum vaart: 11 knopen (boven water), 20 knopen (onder water)
  • bemanning: 54
  • bewapening: 20 Mark 48-torpedo’s (4 torpedobuizen)
  • in gebruik bij: Koninklijke Marine

Operationele inzet

Als een onderzeeboot wordt ingezet is dat bijna altijd geheim. Sommigen operaties worden bekend. Bijvoorbeeld dat Zr.Ms. Dolfijn  voor de kust van voormalig Joegoslavië hielp bij het handhaven van een handelsembargo tijdens de NAVO-operatie Allied Force. Dit door ongezien inlichtingen te verzamelen over het scheepvaartverkeer. In de strijd tegen Al Qa’ida en de Taliban stuurde Nederland een onderzeeboot om inlichtingen te verzamelen voor Operatie Enduring Freedom. Ook in de strijd tegen drugs en piraterij is de onderzeeboot geen onbekende speler.

Stealth-eigenschappen

Onderzeeboten hebben stealth-eigenschappen. Eenmaal onder water zijn ze onzichtbaar voor radars, vrijwel geluidloos en daardoor zeer moeilijk op te sporen door schepen, vliegtuigen of andere onderzeeboten. Ook zijn de onderzeebootbemanningen meesters in het begrijpen van hun omgeving. Daardoor kunnen ze schuilen in waterlagen of tussen luidruchtige scheepvaart. De onderzeeboten kunnen lange tijd onder water blijven om hun opdracht uit te voeren.

Vervangen onderzeeboten

Een groot materieelproject van Defensie is de vervanging van de 4 Walrusklasse-onderzeeboten. Ze zijn in de jaren ’90 in gebruik genomen, en sinds die tijd verschillende keren gemoderniseerd. Nu komen ze aan het einde van hun levensduur. De Franse werf Naval Group gaat de 4 nieuwe onderzeeboten bouwen voor Nederland. De nieuwe onderzeeboten hebben de nieuwste systemen en technieken en zijn daarmee helemaal up-to-date en klaar voor toekomstige inzet.

De nieuwe onderzeeboten hebben straks:

  • grote energiecapaciteit door zeer moderne batterijtechnologie;
  • grotere slagkracht met torpedo’s en kruisvluchtwapens;
  • verbeterde sensoren voor het verzamelen van inlichtingen;
  • verbeterde mogelijkheden voor special forces-operaties;
  • minimale kans om gezien te worden (detectie).

De eerste 2 onderzeeboten worden binnen 10 jaar na ondertekening van het leveringscontract opgeleverd. De namen van de nieuwe onderzeeboten worden:

  • Zr.Ms. Orka;
  • Zr.Ms. Zwaardvis;
  • Zr.Ms. Barracuda;
  • Zr.Ms. Tijgerhaai. 

Lees meer over de vervanging in het nieuwsbericht van 1 april 2022.