Bijlage 1 Defensienota: transitie, gereedheid en inzet van de krijgsmacht

De verslechterde veiligheidssituatie maakt het urgent dat de inzetbaarheid, en dus ook de gereedheid, van onze eenheden fors omhoog gaat. Militaire eenheden moeten vaker en langer kunnen worden ingezet.

In deze bijlage wordt de transitie per defensieonderdeel beschreven. Ook wordt toegelicht wat de defensieonderdelen ondernemen om de gereedheid te verhogen en hoe eenheden in verschillende samenstellingen en samenwerkingsverbanden kunnen worden ingezet. En de begrippen gereedheid en inzetbaarheid worden toegelicht.

Transitie per Defensieonderdeel

Gereedheid

De gereedheid van een eenheid geeft aan in hoeverre deze eenheid klaar is om een taak uit te voeren. Het is mogelijk dat een eenheid door een oefenachterstand niet gereed is voor taken in het hoogste geweldsspectrum, maar wel voor minder complexe taken zoals het bewaken van vitale infrastructuur, het trainen van veiligheidsinstanties in ontwikkelingslanden of het ondersteunen bij rampen. Eenheden die nog in het trainingsprogramma zitten voor inzet in het hoogste geweldsspectrum, kunnen wel al voor deze minder complexe taken worden ingezet. Om de gereedheid te verhogen, moeten 3 samenhangende bouwstenen worden versterkt:

Personele gereedheid

Is de mate waarin de eenheden beschikken over voldoende gekwalificeerd personeel voor het uitvoeren van de hoofdtaken. Maatregelen die Defensie neemt om de personele gereedheid te vergroten zijn bijvoorbeeld:

  • Een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord.
  • Uitvoeringsagenda boeien, binden en behouden. Het vergroten van de opleidingscapaciteit.
  • Het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om vastgoed en IT.
  • Regionale concentratie en de realisatie en behoud van de aanwezigheid nabij grote steden voor groot arbeidspotentieel.

Materiële gereedheid

Is de mate waarin een eenheid beschikt over geschikt en werkend materieel voor de hoofdtaken. Maatregelen die Defensie neemt om de materiële gereedheid te bevorderen:

  • De achterstanden in het onderhoud inlopen.
  • De voorraden aan reserveonderdelen op peil brengen.
  • Het vervangen en moderniseren van materieel.
  • Het vergroten van de inzetvoorraden, bijvoorbeeld munitie.

Geoefendheid

Is de mate waarin de eenheid getraind en geoefend is voor de hoofdtaken. Maatregelen die Defensie neemt om de geoefendheid toe te laten nemen:

  • Het gebruik van simulatie bij training vergroten.
  • Vaker intensiever oefenen.
  • Het versterken van de gevechtsondersteuning, zodat meer eenheden tegelijk kunnen trainen.
  • Het vergroten van de opleidings- en trainingsvoorraden van bijvoorbeeld munitie. Het vestigen van opleidingseenheden bij operationele eenheden.

Voor meer complexe taken zetten we doorgaans samengestelde eenheden in. Dit zijn eenheden met verschillende expertises die voor een taak of missie worden samengesteld. Wanneer bijvoorbeeld een grondgebonden gevechtseenheid wordt ingezet voor een complexe militaire operatie, krijgt ze ook bomexperts, geneeskundige ondersteuning, vuursteun en soms zelfs helikoptercapaciteit mee. Om als samengestelde eenheid inzetbaar te zijn moet alles kloppen: van munitie, geneeskundige artikelen, reservedelen, en operationele rantsoenen tot de gezamenlijke geoefendheid.

Inzetbaarheid

Inzetbaarheid gaat over de vraag hoe snel, vaak en lang we onze eenheden kunnen inzetten voor een specifieke taak met unieke kenmerken en eisen. Is de eenheid precies daarvoor inzetbaar? Kunnen we de eenheid op de plaats van de inzet krijgen? Kunnen we herbevoorrading organiseren? De krijgsmacht moet vaker, langer en sneller kunnen worden ingezet. Dit vraagt veel van de gereedheid van de eenheden en van de organisatie als geheel. Zo zorgen we ervoor dat we als het nodig is in elke samenstelling en grootte inzetbaar zijn. Dat we individuele eenheden zelfstandig kunnen inzetten, maar dat we ook grootschalig kunnen optreden, gecombineerd met eenheden van verschillende krijgsmachtdelen en als onderdeel van een internationaal verband.

Ontwikkeling gereedheid en inzetbaarheid

Om de gereedheid en de inzetbaarheid te kunnen verhogen moeten we in de komende periode systematisch alle randvoorwaarden op orde brengen.

Met de investeringen van dit kabinet kunnen we de gereedheid en inzetbaarheid van onze eenheden verhogen. Bij sommige eenheden zal dit snel zichtbaar zijn, bij andere kan de gereedheid en inzetbaarheid zelfs nog iets verder dalen, voordat het effect van de investeringen van dit kabinet zichtbaar wordt. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer bepaalde munitiesoorten of reservedelen lange levertijden hebben of specifiek personeel voor deze eenheden moeilijk geworven kan worden of een lange opleidingstijd heeft.

Om goed zicht te houden op de ontwikkeling van de gereedheid en inzetbaarheid ontwikkelt Defensie een dashboard met duidelijke indicatoren. Vanaf het najaar bekijken we hoe diverse rapportages moeten worden doorontwikkeld om de ontwikkeling van operationele gereedheid inzichtelijk te maken. De komende jaren zullen wij de Tweede Kamer in vertrouwelijke bijlagen en briefings informeren over de stappen die we nemen om de gereedheid en inzetbaarheid van onze eenheden te verbeteren en wat het effect hiervan is.

Verder lezen?

Ga naar de volgende pagina. Of ga terug naar de overzichtspagina van de Defensienota 2022.